بُیُوت (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بُیُوت: (مِّنْ بُیُوتِکُمْ سَکَناً)«بُیُوت» جمع
«بیت» به معنای اطاق یا خانه است،
و مادّه «
بیتوته» که این کلمه از آن گرفته شده است در اصل، به معنای توقف شبانه می‌باشد، و از آنجا که
انسان از اطاق و خانه خود، بیشتر برای
آرامش در
شب استفاده می‌کند، کلمه
«بیت» به آن اطلاق شده است.
«
بیوت» در سوره
«نور» به معنای خانه‌ها است ولی در این که منظور از آن، چه خانه‌هایی است؟ بعضی از مفسران آن را اشاره به خانه‌های یازده‌گانه می‌دانند. بعضی دیگر آن را مخصوص مساجد دانسته‌اند. ولی پیدا است آیه مطلق است و همه خانه‌ها را شامل می‌شود، اعم از خانه‌های یازده‌گانه‌ای که انسان برای صرف طعام وارد آن می‌شود، و یا غیر آن از خانه‌های دوستان و خویشاوندان یا غیر آنها؛ زیرا هیچ دلیلی بر تقیید مفهوم وسیع آیه نیست.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
بُیُوت:
(وَاللّهُ جَعَلَ لَكُم مِّن بُيُوتِكُمْ سَكَنًا وَجَعَلَ لَكُم مِّن جُلُودِ الأَنْعَامِ بُيُوتًا تَسْتَخِفُّونَهَا يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَيَوْمَ إِقَامَتِكُمْ وَمِنْ أَصْوَافِهَا وَأَوْبَارِهَا وَأَشْعَارِهَا أَثَاثًا وَمَتَاعًا إِلَى حِينٍ) (و
خدا برای شما از خانه‌هایتان محلّ سکونت و آرامش قرار داد؛ و از پوست چهارپایان نیز برای شما خانه‌هایی [
خیمه‌هایی] قرار دادکه روز کوچ کردن و روز اقامتتان، به آسانی می‌توانید آنها را جا به جا کنید؛ و از پشم‌ها و کرک‌ها و موهای آنها، برای شما وسایل زندگی تا زمان معیّنی قرار داد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در
مفردات گفته:
بیت به معنی ما ورای آدمی در شب است، چون وقتی می‌گویند فلانی در فلان جا بیتوته کرد معنایش اینست که یک شب در آنجا اقامت کرد، هم چنان که درباره
روز می‌گویند ظل بالنهار آن‌گاه گاهی به
مسکن هم
بیت می‌گویند و جمع آن، هم ابیات آمده و هم
بیوت، لیکن
بیوت بیشتر در خانه‌ها و ابیات بیشتر در شعر استعمال می‌شود. و نیز (
راغب) گفته کلمه
بیت، هم به خانه‌های سنگی اطلاق می‌شود، هم گلی، هم پشمی، و هم کرکی، این بود مقدار حاجت ما از گفتار او
. و اینکه فرمود:
(وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ بُیُوتِکُمْ سَکَناً) معنایش این است که خدا بعضی از
بیوت شما را برای شما مایه سکونت قرار داد که در آن ساکن شوید زیرا بعضی از
بیوت قابل سکونت نیست مانند انبار هیزم.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(لَيْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى أَنفُسِكُمْ أَن تَأْكُلُوا مِن بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبَائِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ إِخْوَانِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخَوَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَعْمَامِكُمْ أَوْ بُيُوتِ عَمَّاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخْوَالِكُمْ أَوْ بُيُوتِ خَالَاتِكُمْ أَوْ مَا مَلَكْتُم مَّفَاتِحَهُ أَوْ صَدِيقِكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَأْكُلُوا جَمِيعًا أَوْ أَشْتَاتًا فَإِذَا دَخَلْتُم بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَى أَنفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُون) (بر نابینا و افراد لنگ و بیمار ایرادی نیست که با شما هم غذا شوند، و بر شما نیز ایرادی نیست که از خانه‌های خودتان [
خانه‌های فرزندان یا همسرانتان که خانه خودِ شما محسوب می‌شود بدون اجازه خاصّی]
غذا بخورید؛ و همچنین خانه‌های پدرانتان، یا خانه‌های مادرانتان، یا خانه‌های برادرانتان، یا خانه‌های خواهرانتان، یا خانه‌های عموهایتان، یا خانه‌های عمه‌هایتان، یا خانه‌های دایی‌هایتان، یا خانه‌های خاله‌هایتان، یا خانه‌هایی که کلیدهایش در اختیار شماست، یا خانه‌های دوستانتان، بر شما ایرادی نیست که بطور دسته جمعی یا جداگانه غذا بخورید؛ و هنگامی که داخل خانه‌ای شدید، بر خویشتن
سلام کنید، سلام و تحیّتی از سوی خداوند، سلامی پربرکت و پاکیزه. این‌گونه خداوند آیات را برای شما روشن می‌کند، باشد که بیندیشید.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: در اینکه خانه‌هایتان را با خانه‌های خویشاوندانتان و بقیه نامبردگان آورده، اشاره است به اینکه در
دین اسلام خانه‌های نامبردگان با خانه خود شما فرقی ندارد، چون در این دین
مؤمنین، اولیای یکدیگرند، و در حفظ خانه و زندگی یکدیگر فرقی با خانه و زندگی خودشان نمی‌گذارند، آن‌طور که صاحب اختیار و سرپرست خانه خویشند، خانه‌های اقرباء و کسانی که شما
قیم و سرپرستی آنان را دارید و دوستان خویش را نیز سرپرستی می‌کنید. علاوه بر این کلمه بیوتکم شامل خانه فرزند و همسر انسان نیز می‌شود هم‌چنان که روایت هم به این معنا دلالت دارد.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «بُیُوت»، ص۱۱۱.
