بُعْثِرَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بُعْثِرَ: (وَ اِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ)«بُعْثِرَ» از مادّه
«بعثرة» (بر وزن منقبة) در اصل، به معنای زیر و رو کردن و بیرون آوردن و استخراج نمودن است؛
و از آنجا که به هنگام احیای مردگان، قبرها زیر و رو می‌شود و آنچه در درون آنها است ظاهر می‌گردد، این تعبیر در سوره
«عادیات» در مورد
رستاخیز به کار رفته است.
«
راغب» در «
مفردات» بعید نمی‌شمرد که این واژه مرکب از دو واژه «بعث» و «اثیرت» بوده باشد؛ و لذا معنای هر دو را در خود جمع کرده و در نتیجه به معنای زیر و رو و پراکنده شدن آمده است (نظیر «
بسمله» که از «بسم» و «
اللّه» گرفته شده).
ترجمه و تفاسیر آیات مربوط به
بُعْثِرَ:
(وَإِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ) (و آن زمان كه قبرها زير و رو گردد، و مردگان خارج شوند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در مجمع البیان گفته وقتی می‌گوییم:
بعثرت الحوض و بحثرته در هر دو صورت معنایش این است که من آب حوض را زیر و رو کردم، و دو کلمه
بعثرة و بحثرة به معنای پشت و رو کردن، و باطن چیزی را ظاهر ساختن می‌آید، پس معنای آیه این است که زمانی که خاک قبرها منقلب و باطنش بظاهر بر می‌گردد، باطنش که همان انسان‌های مرده باشد ظاهر می‌شود، تا به جزای اعمالشان برسند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(أَفَلَا يَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِي الْقُبُورِ) (آيا نمى‌داند در آن زمان كه تمام كسانى كه در قبرها هستند برانگيخته مى‌شوند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: مصدر
بعثرة نظیر مصدر بحثرة به معنای
بعث و نشر است، یعنی برانگیخته شدن و منتشر گشتن.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «بُعْثِرَ»، ص۱۰۵.
