بَوَّأنا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَوَّأنا:(وَ اِذْ بَوَّاْنا لِاِبْراهِیمَ) «بَوَّأنا» از مادّه
بَوء (
به فتح باء)
به معنای مساوات است.
منظور از اين جمله در
آیه طبق روايات مفسران- اين است كه
خداوند مكان
خانه کعبه را كه در
زمان آدم (علیه‌السلام) ساخته شده بود و در
طوفان نوح (علیه‌السلام) ويران و آثارش محو گشته بود
به ابراهیم (علیه‌السلام) نشان داد، طوفانى وزيد و خاک‌ها را
به عقب برد و پايه‌هاى خانه آشكار گشت، يا قطعه ابرى آمد و در آن‌جا سايه افكند، و يا
به هر
وسیله ديگر خداوند محل اصلى خانه را براى ابراهيم (علیه‌السلام) معلوم و آماده ساخت، و او با هميارى فرزندش
اسماعیل (علیه‌السلام) آن را تجديد بنا نمود.
به موردی از کاربرد «بَوَّأنا» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ إِذْ بَوَّأْنا لِإِبْراهيمَ مَكانَ الْبَيْتِ أَن لا تُشْرِكْ بي شَيْئًا وَ طَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطّائِفينَ وَ الْقائِمينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجودِ) «
به خاطر بياور زمانى را كه محل خانه كعبه را براى ابراهيم آماده ساختيم تا آن را بنا كند؛ و
به او گفتيم: چيزى را همتاى من قرار مده؛ و خانه‌ام را براى
طواف كنندگان و
قیام كنندگان و
رکوع كنندگان
سجده گزار از آلودگى بت‌ها و از هر گونه
آلودگی پاک ساز.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: «بوء له مكانا كذا» معنايش اين است كه براى او فلان مكان را مهيا كرد، تا مرجع و بازگشت گاه او باشد و همواره بدان جا برگردد. و كلمه مكان
به معناى محل استقرار هر چيزى است. بنا بر اين مكان خانه قطعه‌اى است از
زمین كه خانه كعبه در آن بنا شده، و مراد از قائمين آن طور كه از سياق استفاده مى‌شود، كسانى هستند كه خود را براى
عبادت خدا و
نماز به تعب مى‌اندازند. و كلمه ركع جمع راكع است، مانند سجد كه جمع ساجد است. و همچنين
رکوع و
سجود نيز جمع راكع و ساجد است.
كلمه
اذ در جمله
(وَ إِذْ بَوَّأْنا) ظرفى است متعلق
به مقدر، و تقدير آن اذكر وقت كذا است. و در اين جمله داستان معبد شدن
کعبه براى مردم را بيان مى‌كند، تا همه بهتر بفهمند، كه چطور جلوگيرى مردم از عبادت در آن
الحاد به ظلم است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «بوأنا»، ص ۲۵۵.
