بَصَلِها (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَصَلِها:(فومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها) «بَصَلِها» به معنای پیاز است.
به دنبال شرح مواهب فراوانى كه
خداوند به
بنی اسرائیل ارزانى داشت، در
آیه مورد بحث، چگونگى كفران
و ناسپاسى آن‌ها را در برابر اين نعمت‌هاى بزرگ منعكس مى‌كند
و نشان مى‌دهد كه آن‌ها چگونه مردم لجوجى بوده‌اند كه شايد در تمام تاريخ ديده نشده است، افرادى اين همه مورد
لطف خدا قرار گيرند ولى در مقابل تا اين حد ناسپاسى
و عصیان كنند.
به موردی از کاربرد «بَصَلِها» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ إِذْ قُلْتُمْ يا موسَى لَن نَّصْبِرَ عَلَىَ طَعامٍ واحِدٍ فَادْعُ لَنا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنا مِمّا تُنبِتُ الأَرْضُ مِن بَقْلِها وَ قِثّآئِها وَ فومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها قالَ أَتَسْتَبْدِلونَ الَّذي هُوَ أَدْنَى بِالَّذي هُوَ خَيْرٌ اهْبِطواْ مِصْرًا فَإِنَّ لَكُم مّا سَأَلْتُمْ وَ ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْكَنَةُ وَ بَآؤُوْاْ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كانواْ يَكْفُرونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ يَقْتُلونَ النَّبِيّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ذَلِكَ بِما عَصَواْ وَّ كانواْ يَعْتَدونَ) «
و نيز به
یاد آوريد زمانى را كه گفتيد: «اى
موسی! هرگز حاضر نيستيم به يک نوع
غذا اكتفا كنيم از پروردگارت بخواه كه از آن‌چه
زمین مى‌روياند، از سبزيجات
و خیار و سیر و عدس و پيازش، براى ما فراهم سازد.» موسى گفت: «آيا غذاى پست‌تر را به جاى غذاى بهتر انتخاب مى‌كنيد؟! اكنون كه چنين مى‌خواهيد در شهرى فرود آييد؛ زيرا هرچه خواستيد، در آن‌جا براى شما هست.»
و مُهر
ذلّت و نياز، بر آن‌ها زده شد؛
و به
خشم خداوند گرفتار شدند؛ چرا كه آنان نسبت به آيات خداوند، كفر مى‌ورزيدند؛
و پيامبران را به ناحق مى‌كشتند. اين به خاطر آن بود كه نافرمانى كرده
و تجاوز مى‌نموده‌اند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: موسى (علیه‌السلام) از
طور برگشت، در حالى كه بسيار خشمگين
و متاسف بود،
گوساله را
آتش زد
و خاكسترش را به
دریا ريخت،
و سامری را
طرد كرد،
و فرمود: برو كه در زندگى هميشه بگويى: لا مساس- نزديكم نشويد ، اما مردم را دستور داد تا
توبه كنند،
و به همين منظور
شمشیر در يكدگر به كار بزنند،
و يكدگر را بكشند، تا شايد توبه‌شان قبول شود
و قبول شد دوباره از پذيرفتن احكام
تورات كه همان
شریعت موسى بود سرباز زدند،
و خداى تعالى كوه طور را بلند كرد،
و در بالاى سر آنان نگه داشت، (كه اگر
ایمان نياوريد بر سرتان مى‌كوبم).
سپس بنى اسرائيل از خوردن
من و سلوی به تنگ آمده،
و درخواست كردند كه
پروردگار خود را بخواند از زمين گياهانى برايشان بروياند،
و از سبزى، خيار، سير، عدس،
و پیاز آن برخوردارشان كند خداى تعالى دستورشان داد براى رسيدن به اين هدف داخل سر زمين مقدس شويد، كه خداوند بر شما
واجب كرده در آن‌جا به سر بريد. بنى اسرائيل زير بار نرفتند،
و خداى تعالى آن سرزمين را بر آنان
حرام كرد،
و به سرگردانى مبتلاشان ساخت، در نتيجه مدت چهل سال در بيابانى سرگردان شدند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «بصلها»، ص ۲۰۷.
