بَریق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَریق (به فتح باء و کسر راء)،
مبراق یا
ابریق از
مفردات نهج البلاغه، به معنای معنای درخشندگی، تابندگی و تلالؤ و روشنایی،
برق دهنده و بطری است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص بیان ویژگی
طاووس و
فتنه از این واژه استفاده نموده است.
ماده «
برق» با مشتقات آن، جمعاً حدود هفده بار در «
نهج‌البلاغه» آمده است.
بَریق،
مبراق و
ابریق به معنای تلالؤ و روشنایی،
برق دهنده و بطری آمده‌اند.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (علیه‌السلام) در رابطه با طاووس فرموده‌اند:
«إلاّ أنَّهُ يُخَيَّلُ لِكَثْرَةِ مائِهِ، وَ شِدَّةِ بَريقِهِ، أَنَّ الْخُضْرَةَ النّاضِرَةَ مُمْتَزِجَةٌ بِهِ.» «مگر آن‌که به‌علّت زیادی آبش و شدت نورانیّتش، به نظر می‌آید که سبزی خوشایند به آن ممزوج شده است.»
«
مبراق» به معنای
برق دهنده می‌باشد؛ لذا درباره فتنه فرموده است: «
«مِرْعادٌ مِبْراقٌ.»»
دارای
رعد و برق است.
«
ابریق» به معنای بطری می‌باشد، چنان‌که در
مجمع البیان آمده است.
لذا درباره طاووس فرموده:
«وَ مَخْرَجُ عَنُقِهِ كالاْبْريقِ، وَ مَغَرزُها إلَى حَيْثُ بَطْنُهُ كَصِبْغِ الْوَسِمَةِ الْـيَـمانِيَّةِ.» «بالای گردنش مانند بطری
براق و انتهای آن به طرف شکمش مانند رنگ نبات نیل یمانی است.»
ماده «
برق» با مشتقات آن، جمعاً حدود هفده بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بریق»، ص۱۳۰.
