بَذْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَذْر (به فتح باء و سکون ذال) یکی از
مفردات نهج البلاغه، به معنای تخم است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص توصیف بندگان حافظ
علم الهی و ... از این واژه استفاده نموده است.
بَذْر به معنای تخم آمده است.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره بندگان حافظ علم الله فرموده است:
«فَکانوا كَتَفاضُلِ الْبَذْرِ يُنْتَقَى، فَيوْخَذُ مِنْهُ وَ يُلْقَى، قَد مَيَّزَهُ التَّخْليصُ.» «مانند تخم پاک شده‌اند، که از زوان و غیره
پاک می‌شود، آن‌چه پاک شده نگاهداری شده و آن‌چه زوان و غیره است انداخته می‌شود، خالص کردن، او را از تخم‌های دیگر متمایز کرده است.»
جمع این واژه «
بذّر» (بر وزن عنق) آید چنان‌که در
خطبه ۱۰۲ آمده است.
«
مبذّر» به کسی گفته می‌شود که
بذر می‌پاشد. به همین جهت به آدم
اسرافکار «
مبذّر» می‌گویند. چنان‌که حضرت (علیه‌السلام) در بیانی می‌فرماید:
«كُنْ سَمَحاً وَ لا تَكُنْ مُبَذِّراً.» «بخشنده باش نه
اسراف کننده.»
این لفظ چهار بار در نهج البلاغه آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بذر»، ص۱۲۳.
