بَدَنِ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَدَنِ:(بِبَدَنِكَ لِتَكونَ لِمَنْ خَلْفَكَ) «بَدَنِ» (به فتح باء و دال) به معنای تن و
جسد است.
در اين‌كه منظور از
بدن در اين‌جا چيست؟ در ميان مفسران گفتگو است، اكثر آن‌ها معتقدند منظور همان جسم بى‌جان
فرعون است، چرا كه عظمت فرعون در افكار مردم آن محيط چنان بود كه اگر بدنش از آب بيرون نمى‌افتاد بسيارى باور نمى‌كردند كه فرعون هم ممكن است غرق شده باشد، و ممكن بود به دنبال اين ماجرا افسانه‌هاى دروغين درباره نجات و حيات فرعون بسازند، لذا
خداوند بدن بى جان او را از آب بيرون افكند.
به موردی از کاربرد «
بَدَنِ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(فَالْيَوْمَ نُنَجّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً وَ إِنَّ كَثيرًا مِّنَ النّاسِ عَنْ آياتِنا لَغافِلونَ) «ولى امروز،
بدنت را از
آب نجات مى‌دهيم، تا عبرتى براى آيندگان باشى. و بسيارى از مردم، از نشانه‌هاى عبرت‌انگيز ما غافلند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: معناى جمله «نُنَجّيكَ بِبَدَنِكَ» اين است كه اى فرعون ما
بدن تو را از
دریا نجات مى‌دهيم و در مى‌آوريم. و اگر بيرون آوردن
بدن مرده فرعون را نجات
بدن او خوانده، باز به خاطر همان اتحادى است كه بين
نفس و
بدن هست، و اين اتحاد باعث مى‌شود عملى كه با يكى از آن دو واقع شود به نحوى بر آن ديگرى نيز واقع شود. «لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً» باز در اين جمله
بدن فرعون را فرعون خوانده و فرموده:
بدنت را از دريا در آورديم تا براى آن‌ها كه بعد از تو مى‌آيند
آیت و مايه عبرت باشى و اين تعبير به وجهى نظير تعبير آيه شريفه
(مِنْها خَلَقْناكُمْ وَ فِيها نُعِيدُكُمْ) است كه خلقت انسان‌ها را از
زمین دانسته، و فرموده: شما انسان‌ها را به زمين بر مى‌گردانيم، با اين‌كه آن‌چه به زمين بر مى‌گردد
جسد آدمى است نه تمامى آدمى. پس اگر نسبت اعاده شدن به زمين را به انسان داده جز براى اين نيست كه بين انسان و بدنش اتحادى است كه اين نسبت را تصحيح مى‌كند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «بدن»، ج۱، ص ۱۷۲.
