• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بَهظ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





بَهظ (بر وزن عقل) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای ثقل و سختی است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه‌ای به معاویه از این واژه استفاده نموده است.
این واژه یک‌بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.



بَهظ (بر وزن عقل) به معنای ثقل و سختی آمده است.
چنان‌که گفته می‌شود: «بَهَظَنِي الاَمر: اَثقَلَنی.»


موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می باشد:

۲.۱ - يَبْهَظُهُ - نامه ۷۳ (خطاب به معاویه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در نامه‌ای به معاویه می‌نویسد:
«وَ إِنَّكَ إِذْ تُحاوِلُني الاُْمورَ وَ تُراجِعُني السُّطورَ، كَالْمُسْتَثْقِلِ النّائِمِ تَكْذِبُهُ أَحَلامُهُ، وَ الْمُتَحَيِّرِ الْقائِمِ يَبْهَظُهُ مَقامُهُ، لا يَدْري أَلَهُ ما يَأَتي أَمْ عَلَيْهِ.»
«تو آن‌گاه که کارهایی (نظیر ولایت شام) از من می‌خواهی و می‌طلبی سطرها و نامه‌ها را، مانند کسی هستی که به خواب عمیقی رفته و خواب‌هایش به او دروغ می‌گوید: (در خواب خیالاتی می‌بیند که بعد از بیدار شدن سرابی بیش نیست) یا مانند ایستاده حیرانی که ایستادن بر او سخت است و نمی‌داند آن‌چه می‌آید نفع اوست یا ضرر او.»


این واژه یک‌بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۲۸۳.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۲۰۸.    
۳. صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، ج۳، ص۴۶۶.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۶۲، نامه ۷۳.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۴۷، نامه ۷۳.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۶۳، نامه ۷۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۲۵، نامه ۷۳.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۸۵.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۸۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۳۹۹.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۴۰۰.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۶۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بهظ»، ص۱۵۸.    






جعبه ابزار