بهترین دوران حفظ قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
برای
حفظ قرآن، هیچ زمانی دیر نیست. در میان حافظان شمار کسانی که
قرآن را در سنین بالا به خاطر سپردند، اندک نیست. حضرت آیت‌الله
مکارم شیرازی(دام‌ظله‌العالی) در درس
خارج فقه می‌فرمود: مرحوم
آیت‌الله خویی (قدس‌سره) در دوران پیری به
حفظ قرآن مشغول شدند.
بنابراین، در هر سن و موقعیتی می‌توان به حفظ
قرآن روی آورد. البته در
کودکی ذهن برای فراگیری معلومات آمادگی بیش‌تری دارد. و باید آن را بهترین زمان حفظ
قرآن به شمار آورد.
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌فرماید: «آموختن در
کودکی چون نقشی است که بر سنگ حک شده باشد؛ و آن‌که در بزرگسالی می‌آموزد چون کسی است که بر
آب می‌نویسد. مثل الذی یتعلم فی صغره کالنقش فی الحجر و مثل الذی یتعلم فی کبره کالذی یکتب علی الماء.
بیش تر
قاریان مشهور جهان چون استاد
عبدالباسط،
محمد صدیق منشاوی ،
راغب مصطفی غلوش و
ابوالعینین شعیشع از
کودکی به حفظ
قرآن روی آوردند و در شمار حافظان کل
قرآن جای دارند.
اکثر دانشمندان ما نیز در
کودکی بدین توفیق دست یافتند. نام و زندگی شماری از آنها عبارت است از:
ابن سینا دانشمند نامی قرن پنجم هجری ـ که در
پزشکی،
فلسفه و... سرآمد عصر خود بود ـ پیش از ده سالگی
قرآن مجید را حفظ کرد.
سید بن طاووس یکی از دانشمندان شیعی است که در
ماه شعبان سال۶۴۰ق در
کربلا دیده به
جهان گشود و در شهرهای
حله و
بغداد به فراگیری دانش پرداخت. او از شاگردان
خواجه نصیرالدین طوسی و علامه حلی است و در یازده سالگی تمامی
قرآن را به خاطر سپرد.
این
شاعر پرآوازه ی سده ی چهارم ایران، در عصر
سامانیان می‌زیست. وی حدود ۱۳۰۰۰۰۰ بیت
شعر سرود و شعر پارسی را به کمال رساند. رودکی از نعمت
بینایی بی‌بهره بود؛ ولی در هشت سالگی تمام
قرآن را حفظ کرد.
محمد بن قاسم بن خلاد بن یاسر اهوازی مشهور به
ابوالعیناء، در شهر
اهواز متولد شد و در
بصره رشد یافت. وی از ادیبان بزرگ روزگار عباسی شمرده می‌شد و در
کودکی قرآن را حفظ کرد. ابوالعیناء در چهل سالگی چشمانش را از دست داد و پنجاه سال دیگر عمرش را در نابینایی به سر برد.
این شاعر و دانشمند ایرانی، در نهایت
فقر و تنگ‌دستی به فراگیری دانش پرداخت. او تمامی
قرآن را با چهارده قرائت از حفظ بود و «لسان الغیب» لقب داشت.
ابومعین
ناصر خسرو قبادیانی در سال ۳۹۴ هجری چشم به جهان گشود و در ۴۸۱ درگذشت. این
شاعر،
عارف،
حکیم و نویسنده ی زبردست بود ـ که از نوادر روزگار به شمار می‌رفت ـ در ۹ سالگی
قرآن و بسیاری از احادیث را حفظ کرد.
ابوالفتح
ابن اثیر جزری از دانشمندان مذهب
شافعی است. او در
لغت،
نحو، بیان و نیز فنون انشا و کتابت مهارت بسیار داشت و
قرآن را در
کودکی حفظ کرده بود.
داود بن عمر انتاکی ملقب به «بصیر»، از دانشمندان شیعی اوایل قرن یازدهم است. وی در
کودکی حافظ
قرآن شد و توانست در پزشکی و فلسفه شهرتی چشم گیر به دست آورد. انتاکی از نعمت چشم بی بهره بود؛ ولی به شهرهای بسیار سفر کرد.
محمد بن طاهر ملقب به
ملک المحدثین ، از دانشمندان اواخر قرن دهم هجری است. او در
کودکی قرآن را حفظ کرد و در بسیاری از فنون بر دیگران تقدم یافت. محمد بن طاهر اموال بسیار به
ارث برد و همه را به دانشجویان علوم دینی بخشید.
این
شاعر شیعی عصر
بنی امیه، از اصحاب
امام سجاد (علیه‌السّلام) بود. پدرش او را در
کودکی نزد
علی (علیه‌السّلام ) آورد و گفت: فرزندم شاعر است. علی (علیه‌السّلام)فرمود: او را
قرآن بیاموز که بهتر از
شعر است. این سخن چنان در
فرزدق اثر کرد که بر خود قیدهایی بست و
سوگند خورد تا
قرآن را حفظ نکند آنها را نگشاید. به این ترتیب، همه ی
قرآن را به خاطر سپرد.
ابراهیم بن شهریار ملقب به «
فخرالدین»، در شمار شاعران و عارفان پیرو
شیخ شهاب الدین سهروردی جای دارد. او در
کودکی به جمع حافظان
قرآن پیوست.
این دانشمند بزرگ
اهل سنت در حدود ۱۲۵۰ق دیده به جهان گشود و در ده سالگی
قرآن را حفظ کرد. وی به گوشه نشینی و زیارت
اهل قبور بسیار تمایل داشت.
این دانشمند
شافعی ـ که به
ادبیات بسیار
عشق می‌ورزید ـ در ده سالگی
قرآن را حفظ کرد.
محمد عبدالحی بن حافظ انصاری، از دانشمندان
حنفی قرن چهاردهم است. او حفظ
قرآن را از پنج سالگی آغاز کرد و در ده سالگی به پایان رساند.
ابوالحسنات در یازده سالگی به تحصیل دانش پرداخت و همه ی علوم رایج معقول و منقول را نزد پدر آموخت.
ابومحمد عبدالله مشهور به
ابن اللبان، از فقیهان و
محدثان معروف
شافعی است. وی ـ که
قرآن را به چندین روایت
تلاوت می‌کرد ـ در پنج سالگی به حافظان پیوست و در ۴۴۶ق در
اصفهان درگذشت.
او
ابوالتهانی کنیه داشت و از دانشمندان معروف
حنفی شمرده می‌شد. وی در اکثر علوم روز سرآمد بود و در کنار دانش به
تجارت نیز می‌پرداخت. ابوالتهانی در ده سالگی
قرآن مجید را به خاطر سپرد.
موارد بسیاری دیگر نیز وجود دارد که بزرگان ما از همان
کودکی اهتمام به
حفظ قرآن داشته و موفق به حفظ کامل
قرآن شده‌اند، که نمونه‌ای از این افراد و شرح حال آنها در این مقاله بیان شد. نکته ی مهم که لازم به ذکر است این است که: آیا فقط در
کودکی می‌توان حفظ نمود؟
در جواب باید بگوئیم که بهترین زمان شروع از
کودکی و نوجوانی است ولی هر مقطع از عمر که انسان شروع کند همان لحظه شروع،
منفعت است و قطعا مفید فایده است و اگر انسان با
همت والا و جدی شروع کند و قطعا به اندازه ی همت و
تلاش خود نتیجه ی آن را خواهد دید و بهره مند می‌گردد.
سایت اندیشه قم برگرفته از مقاله«بهترین دوران حفظ قرآن».
