بناء (فقه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بناء در چند معنا به کار رفته است:
۱.
ساختن، ۲.
ساختمان، ۳. ادامه دادن و اتمام
عمل عبادی و عدم قطع آن به سبب بروز
خلل غیر مبطل، ۴. تغییر نیافتن آخر
کلمه به اختلاف عوامل، ۵. مقابل
اعراب.
از بناء به معنای سوم در بابهایی نظیر
صلات،
صوم و
حج سخن رفته است.
از بناء به معنای چهارم به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.
به‌طور کلّی بروز خلل غیر مبطل در اثنای عمل عبادی پیوسته، مانع
صحّت و اتمام آن نخواهد شد. در ذیل به نمونه‌هایی از مصادیق و مسائل آن اشاره می‌شود.
عارض شدن
خواب بر
مؤذّن در اثنای
اذان، به آن مقدار از اذان گفته شده خلل نمی‌رساند و در صورت از بین نرفتن
موالات می‌تواند بر آن بنا بگذارد.
در
شک بین سه و چهار یا دو و سه پس از اکمال دو
سجده در
رکعت دوم، بنابر قول مشهور بنابر اکثر گذاشته و نماز به پایان برده می‌شود و سپس به
احکام شک عمل می‌گردد.
شک کننده در عدد
رکعات نماز مستحب بین بنابر اقلّ و اکثر
مخیّر است.
از شرایط دو ماه
روزۀ کفّاره، پی درپی بودن ۳۱
روز آن است؛ لیکن اگر در اثنای آن ایّام- به سبب عذری همچون
حیض یا
بیماری- ناگزیر از
افطار گردد، پس از زوال
عذر بنا را بر آن مقدار از روزۀ گرفته شده می‌گذارد و ادامه می‌دهد.
کسی که
طواف حج یا
عمره را در اثنا رها کرده است در صورت تجاوز از نصف، بنا را بر آن می‌گذارد و هفت
شوط را به پایان می‌برد و نیازی به اعادۀ
طواف نیست.
در
قرائت و
اذکار نماز رعایت بناء کلمه
واجب است؛ بدین معنا که کلمۀ مبنی، حرکت داده نمی‌شود و اگر مبنی بر حرکت ضمّه، فتحه یا کسره است حرکت دیگری داده نمی‌شود هرچند آن حرکت مقتضای عاملی باشد که بر سر آن درآمده است.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۲، ص۱۳۷.
