• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بَلْج (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





بَلْج (به فتح باء و سکون لام) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای روشن و نورانی شدن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف خفاش، ویژگی ایمان و توصیف اسلام از این واژه استفاده نموده است.
این واژه سه بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.



بَلْج (به فتح باء و سکون لام) به معنای روشن و نورانی شدن آمده است.
بلوج: روشن و نورانی شدن، همچنین است ابلاج، چنان‌که گفته می‌شود: «بَلجَ الصَیح بُلُوجاً: اَشرَقَ وَ اَنارَ.»


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - بُلَجِ - خطبه ۱۵۵ (درباره خفاش)

آن حضرت (علیه‌السلام) در رابطه با خفّاش فرموده است:
«وَ أَكَنَّها في مَكامِنِها عَنِ الذَّهابِ فى بُلَجِ ائْتِلاقِها.»
یعنی «نور آفتاب خفّاش‌ها را در مخفیگاه‌ها مستور کرده از راه رفتن و پرواز کردن در روشنایی و درخشیدن آفتاب.» یعنی روشنائی لمعان آن.


۲.۲ - أَبْلَجُ - خطبه ۱۵۶ (ایمان)

امام (علیه‌السلام) همچنین درباره‌ ایمان فرموده است:
«سَبيلٌ أَبْلَجُ الْمِنْهاجِ، أَنْوَرُ السِّراجِ، فَبِالاْيمانِ يُسْتَدَلُّ عَلَى الصّالِحاتِ، وَ بِالصّالِحاتِ يُسْتَدَلُّ عَلَى الايمانِ.»
«ایمان راهی است نورانی‌ترین راه، پر نورترین چراغ با ایمان به کارهای شایسته راه یافته و کارهای شایسته دلیل ایمان شخص است.»

۲.۳ - أَبْلَجُ - خطبه ۱۰۵ (درباره اسلام)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در درباره اسلام فرموده:
«فَهُوَ أَبْلَجُ الْمَناهِجِ وَ أَوْضَحُ الْوَلائِجِ مُشْرَفُ الْمَنارِ.»
«اسلام نورانی و روشن‌ترین راه‌هاست و واضح‌ترین طریقه‌هاست روشنائیش بلند و مرتفع است «منار دین» اعمال صالحه آن است.»


این واژه سه بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۷۸.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۱۹۴.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۳۳، خطبه ۱۵۵.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۶۱، خطبه ۱۵۱.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۱۷، خطبه ۱۵۵.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۳۱، خطبه ۱۵۵.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۲۰.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۶۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۶، ص۱۱۵.    
۱۰. هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص ۲۶۲.    
۱۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۸۱.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۳۵، خطبه ۱۵۶.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۶۳، خطبه ۱۵۴.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۱۹، خطبه ۱۵۶.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۳۵، خطبه ۱۵۶.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۷۵.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۷۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۶، ص۱۳۸.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۸۵.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۰۱.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۳۶، خطبه ۱۰۵.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۰۳، خطبه ۱۰۴.    
۲۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۳، خطبه ۱۰۶.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۴.    
۲۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۲.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۳.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۴۶۹.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۵۴.    
۲۹. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۷۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بلج»، ص۱۵۲.    






جعبه ابزار