• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بلاول لاهوری بن سیدعثمان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


بَلاوَل لاهوری بن سید عثمان بن عیسی، از مشایخ قادریه و از عالمان حنفی شبه قاره در قرن دهم و یازدهم بود.


برخی نام او را بلال و نام پدر او را عبدالله ضبط کرده اند.
[۱] عبدالحی حسنی، نزهة الخواطر و بهجة المسامع والنواظر، ج۵، ص۹۵، حیدرآباد دکن ۱۳۸۲ـ۱۴۱۰/۱۹۶۲ـ۱۹۸۹.
اسلاف وی همراه با همایون، پادشاه هند (۹۳۷ـ۹۶۲)، از هرات به هند رفتند و در شیخوپوره، تقریباً بیست کیلومتری لاهور، اقامت گزیدند و از پادشاه «جاگیر» (تیول) دریافت کردند. وی در حدود ۹۷۶ در شیخوپوره متولد شد. در هفت سالگی، جدش او را برای کسب علم به لاهور فرستاد. پس از فراگیری دانش‌های ظاهری و دیدار با شیخ شمس الدین قادری لاهوری ، دست ارادت به او داد و به دستور وی در حجره ای در محله ابواسحاق، سال‌ها خلوت گزید و به عبادت پرداخت تا در طریقت به کمال رسید و از پیر خود خرقه ارادت و خلافت گرفت.
[۲] غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، ج۱، ص۱۶۱ـ۱۶۲، لکهنو ۱۲۹۰.
[۳] عالم فقری، گلزار صوفیاء،ص ۲۱۶ـ ۲۱۸، لاهور ۱۹۸۵.
[۴] عالم فقری، گلزار صوفیاء،ص ۲۲۳، لاهور ۱۹۸۵ .


بلاول در پارسایی زبانزد بود و کرامات فراوانی به او نسبت داده اند. وی علاوه بر اشتغالات صوفیانه ، به وعظ می‌پرداخت. برخی از ارادتمندان بلاول مدرسه ای بنیان نهادند که او در آن‌جا مشغول تدریس شد؛
[۵] محضر او را دریافته و از او ستایش کرده است. شاه جهان نیز بارها در محضر او حاضر شده بود، داراشکوه بابری، سفینة الاولیا، کانپور ۱۳۱۸.
[۶] عبدالحی حسنی، نزهة الخواطر و بهجة المسامع والنواظر، ج۵، ص۹۵، حیدرآباد دکن ۱۳۸۲ـ۱۴۱۰/۱۹۶۲ـ۱۹۸۹.
[۷] داراشکوه بابری، سفینة الاولیا، ج۱، ص۱۹۹، کانپور ۱۳۱۸.
[۸] عالم فقری، گلزار صوفیاء،ص ۲۲۳ـ ۲۱۸، لاهور ۱۹۸۵.
درِ خانقاه او به روی همگان گشوده بود و جمع بسیاری در آن‌جا نان دو وقته می‌خوردند. بلاول، برخلاف بسیاری از مشایخ، لباس فاخر به تن می‌کرد و در مطبخ او از اسباب بسیار استفاده می‌شد. وی به کارگشایی درماندگان نیز می‌پرداخت.

هر روز در فاصله نماز ظهر و عصر ، دو منشی که ملازم خاص او بودند برای نیازمندان سفارش‌نامه‌هایی به پادشاه یا امرای وقت می‌نوشتند که برلوح آن‌ها عبارت «اللّه بس، باقی هوس» نوشته شده بود. پادشاهان و امرا به این سفارش‌نامه‌ها ترتیب اثر می‌دادند و حاجت آنان را روا می‌کردند.
[۹] غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، ج۱، ص۱۶۱ـ۱۶۳، لکهنو ۱۲۹۰.
[۱۰] عالم فقری، گلزار صوفیاء،ص ۲۲۵ـ ۲۱۹، لاهور ۱۹۸۵.


بلاول لاهوری در ۲۸ شعبان ۱۰۴۶ در هفتاد سالگی در گذشت و بیرون دروازه دهلی به خاک سپرده شد.
[۱۱] داراشکوه بابری، سفینة الاولیا، ج۱، ص۱۹۹، کانپور ۱۳۱۸.
[۱۲] عالم فقری، گلزار صوفیاء،ص ۲۲۵، لاهور ۱۹۸۵.


مفتی غلام سرورلاهوری
[۱۳] غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، لکهنو ۱۲۹۰ ج۱، ص ۱۶۳)
در قطعه شعری به فارسی تاریخ وفات بلاول را به نظم در آورده، و یکی از مریدان بلاول نیز کتاب محبوب الواصلین را در ذکر احوال وی تألیف کرده است.
[۱۴] غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، لکهنو ۱۲۹۰ ص ۱۶۱).
در این اواخر اثر دیگری نیز به نام تذکره شاه بلاول قادری نوشته میان اخلاق احمد تألیف شده است.
[۱۵] عالم فقری، گلزار صوفیاء،ص ۲۲۳، پانویس ۱،لاهور ۱۹۸۵
داراشکوه سلسله ارادت و تعلّم وی را تا عبدالقادر گیلانی برشمرده است.
[۱۶] داراشکوه بابری، ج۱، ص۱۹۳و۱۹۸-۱۹۹، سفینة الاولیا، کانپور ۱۳۱۸.


(۱) عبدالحی حسنی، نزهة الخواطر و بهجة المسامع والنواظر، حیدرآباد دکن ۱۳۸۲ـ۱۴۱۰/۱۹۶۲ـ۱۹۸۹.
(۲) داراشکوه بابری، سفینة الاولیا، کانپور ۱۳۱۸.
(۳) غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، لکهنو ۱۲۹۰.
(۴) عالم فقری، گلزار صوفیاء، لاهور ۱۹۸۵.

۱. ↑ عبدالحی حسنی، نزهة الخواطر و بهجة المسامع والنواظر، ج۵، ص۹۵، حیدرآباد دکن ۱۳۸۲ـ۱۴۱۰/۱۹۶۲ـ۱۹۸۹.
۲. ↑ غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، ج۱، ص۱۶۱ـ۱۶۲، لکهنو ۱۲۹۰.
۳. ↑ عالم فقری، گلزار صوفیاء،ص ۲۱۶ـ ۲۱۸، لاهور ۱۹۸۵.
۴. ↑ عالم فقری، گلزار صوفیاء،ص ۲۲۳، لاهور ۱۹۸۵ .
۵. ↑ محضر او را دریافته و از او ستایش کرده است. شاه جهان نیز بارها در محضر او حاضر شده بود، داراشکوه بابری، سفینة الاولیا، کانپور ۱۳۱۸.
۶. ↑ عبدالحی حسنی، نزهة الخواطر و بهجة المسامع والنواظر، ج۵، ص۹۵، حیدرآباد دکن ۱۳۸۲ـ۱۴۱۰/۱۹۶۲ـ۱۹۸۹.
۷. ↑ داراشکوه بابری، سفینة الاولیا، ج۱، ص۱۹۹، کانپور ۱۳۱۸.
۸. ↑ عالم فقری، گلزار صوفیاء،ص ۲۲۳ـ ۲۱۸، لاهور ۱۹۸۵.
۹. ↑ غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، ج۱، ص۱۶۱ـ۱۶۳، لکهنو ۱۲۹۰.
۱۰. ↑ عالم فقری، گلزار صوفیاء،ص ۲۲۵ـ ۲۱۹، لاهور ۱۹۸۵.
۱۱. ↑ داراشکوه بابری، سفینة الاولیا، ج۱، ص۱۹۹، کانپور ۱۳۱۸.
۱۲. ↑ عالم فقری، گلزار صوفیاء،ص ۲۲۵، لاهور ۱۹۸۵.
۱۳. ↑ غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، لکهنو ۱۲۹۰ ج۱، ص ۱۶۳)
۱۴. ↑ غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، لکهنو ۱۲۹۰ ص ۱۶۱).
۱۵. ↑ عالم فقری، گلزار صوفیاء،ص ۲۲۳، پانویس ۱،لاهور ۱۹۸۵
۱۶. ↑ داراشکوه بابری، ج۱، ص۱۹۳و۱۹۸-۱۹۹، سفینة الاولیا، کانپور ۱۳۱۸.


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بَلاوَل لاهوری بن سید عثمان بن عیسی»، شماره۱۶۵۸.    


رده‌های این صفحه : تراجم | طریقت قادریه | مشایخ صوفیه | مشایخ قرن دهم
جعبه ابزار