• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بقای کیف

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


بقای کیف یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای مطابقت عکس با قضیه اصل در کیف است.


یکی از شرایط عکس، بقای کیف یعنی مطابقت عکس با اصل در ایجاب و سلب است؛
[۱] مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۳۶۵.    
بنابراین عکس قضیه موجبه (خواه عکس مستوی و خواه عکس نقیض) موجبه است و عکس قضیه سالبه، سالبه.
[۲] مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۲۰۳.    

اگر بعد از تبدیل دو جزء قضیه با بقای کیف، شرط بقای صدق محقق نشود (مثل عکس قضایای موجبه کلیه‌ای که موضوع آنها اخص است، به موجبه کلیه دیگر) این تبدیل در اصطلاح فارابی «انقلاب قضیه» نام دارد نه «انعکاس».

علامه حلی در جوهر النضید یادآور می‌شود که اشتراط بقای صدق در قضیه عکس به حسب اعتبار و اصطلاح است، به خلاف شرط بقای صدق که اعتباری نیست، بلکه لازم است، زیرا عکس و اصل، لازم و ملزوم‌اند و صدق ملزوم (قضیه اصل) مستلزم صدق لازم (قضیه عکس) است.
[۳] علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۸۳.    
[۴] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۲۲۷-۲۲۸.


در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

۱. ↑ مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۳۶۵.    
۲. ↑ مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۲۰۳.    
۳. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۸۳.    
۴. ↑ مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۲۲۷-۲۲۸.


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «بقای کیف»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۲/۲.    




جعبه ابزار