• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بطن (فقه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: بطن (ابهام‌زدایی).


بطن یا شكم به بخشى از بدن بين سینه و لگن گفته مي شود.



عنوان ياد شده به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، حج، اطعمه و اشربه و دیات به كار رفته است.


كشيدن دست راست بر شكم و خواندن دعا ى «الحمد للَّه‌ الذى أماتَ عَنّى الأذى‌ و هَنّأنى طعامى و شَرابى و عافانى مِنَ البَلوى‌» پس از برخاستن از تخلی مستحب است.
گذاشتن آهن و به تصريح برخى، هرچيز سنگين روى شكم محتضر و میت مکروه است.
به آرامى دست كشيدن بر شكم میت پيش از غسل اوّل و دوم براى جلوگيرى از خروج چيزى از آن پس از غسل، مستحب است، مگر نسبت به ميّت حامله كه اين كار کراهت دارد.


چسباندن شكم و سينه به زمین در سجده شکر مستحب است.


در بغل گرفتن کعبه در قسمت مستجار به گستردن دستها بر ديوار کعبه و چسباندن گونه و شكم به آن در هفتمين (آخرين) دور طواف و خواندن دعاى مأثور و اعتراف به گناهان و استغفار از آنها مستحب است.


پرخوری و پر كردن شكم از غذا مکروه است.
[۱۰] توضيح المسائل مراجع ج۲، ص۶۰۷.

حيوان حلال گوشت ى كه شراب نوشيده، چنانچه قبل از استحاله شدن شراب در بدنش ذبح شود، گوشتش حلال است؛ ليكن به قول مشهور خوردن محتويات شكم آن، از قبيل دل، جگر و شکمبه جایز نيست.


كسى كه شكم ديگرى را لگد كرده، به گونه‌اى كه بول يا غائط از او خارج شده، به قول اكثر فقها قصاص مى‌شود و يا يك سوم دیه كامل بر عهده‌اش ثابت مى‌گردد. گروهى در فرض ياد شده قصاص و دیه را منتفى دانسته و ارش را ثابت دانسته‌اند كه با نظر حاکم تعيين مى‌شود
[۱۴] المقتصر، ص۴۵۸.




۱. المقنعة، ص۴۰.    
۲. العروة الوثقی‌ ج۱، ص۳۴۳.    
۳. جواهر الکلام ج۴، ص۲۷-۲۸.    
۴. العروة الوثقی‌ ج۲، ص۲۱.    
۵. جواهر الکلام ج۴، ص۱۵۳.    
۶. العروة الوثقی‌ ج۲، ص۵۹-۶۱    
۷. العروة الوثقی‌ ج۲، ص۵۸۵.    
۸. الدروس الشرعیة ج۱، ص۴۰۲.    
۹. جواهر الکلام ج۳۶، ص۴۶۱.    
۱۰. توضيح المسائل مراجع ج۲، ص۶۰۷.
۱۱. جواهرالکلام ج۳۶، ص۲۸۹-۲۹۱.    
۱۲. جواهر الکلام ج۴۳، ص۲۸۸-۲۸۹.    
۱۳. مختلف الشیعة ج۹، ص۳۹۲.    
۱۴. المقتصر، ص۴۵۸.
۱۵. الروضة البهیة ج۱۰، ص۲۵۳.    



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج‌۴، ص:۷۰۹.    






جعبه ابزار