بطروش
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بِطْرَوش، شهری در
اندلس است. این شهر در ۶۰ کیلومتری شمال
قرطبه و در ایالت کنونی پوثوبلانکوی
اسپانیا قرار دارد.
بطروش در دوره اسلامی
اندلس از توابع فَحص البَلّوط و بزرگ‌ترین شهر آن به شمار می‌رفت.
یاقوت از جایی موسوم به
بُطروح نیز نام برده، و آن را قطعه‌ای از توابع فحص البلوط دانسته است.
دشت گسترده فحص البلوط که ادریسی آن را اقلیم بلالطه خوانده است،
در شمال
طلیطله قرار داشت.
به گفته ادریسی میان بطروش تا قرطبه ۴۰ میل و تا دژ غافق ۷ میل فاصله بود.
شهر بطروش در دوره اسلامی بسیار آباد و پرجمعیت، و دارای دژهای مستحکم و برج و باروهایی استوار بوده است که همچون کمربندی ساکنانش را از تعرض مصون نگه می‌داشت. مردم این ناحیه به دلاوری شهرت داشتند. کوه‌ها و دشت‌های بطروش از دیرباز پوشیده از درختان بلوط بود. میوه این درختان که به هنگام
قحطی و خشک‌سالی مردم را از گرسنگی می‌رهانید، بهترین نوع بلوط در سراسر اندلس به شمار می‌رفت؛ از این‌رو، ساکنان بطروش به پرورش و کاشت آن سخت اهتمام می‌ورزیدند.
بطروش تنها ناحیه در اندلس بود که در آن
معدن جیوه وجود داشت و از آن‌جا به سراسر
جهان اسلام صادر می‌گشت.
بربرهای ساکن بطروش، در ۲۸۸ق/۹۰۱م برضد امیرعبدالله شوریدند که به قتل رهبر آنان انجامید.
در ۵۵۰ق/۱۱۵۵م ابوزید عبدالرحمان بن یکیت فرمانروای قرطبه از سوی موحدون به دژ بطروش که در تصرف
مسیحیان بود، حمله برد. در این نبرد فرمانده سپاه قشتاله کاستیل اسیر، و به
مراکش برده شد
یاقوت به یکی از فقیهان این شهر، به نام ابوجعفر احمد بن عبدالرحمان،
محدث و
فقیه مالکی مذهب اشاره کرده است.
(۱) محمد ابن عبدالمنعم حمیری، الروض المعطار، به کوشش احسان عباس، بیروت، ۹۸۴م.
(۲) محمد ادریسی، نزهة المشتاق، بیروت، ۴۰۹ق/ ۹۸۹م.
(۳) محمد زهری، الجعرافیة، به کوشش محمد حاج‌صادق، پرت سعید، مکتبة الثقافة الدینیه.
(۴) سحر عبدالعزیز سالم، تاریخ بطلیوس الاسلامیة و غرب الاندلس فی العصر الاسلامی، اسکندریه، ۹۸۹م.
(۵) محمد عبدالله عنان، حاشیه بر الاحاطة ابن خطیب، قاهره، ۳۹۷ق/۹۷۷م.
(۶) محمد عبدالله عنان، عصر المرابطین و الموحدین فی المغرب و الاندلس، قاهره، ۳۸۳ق/ ۹۶۴م.
(۷) حسین مونس، حاشیه بر الحلة السیراء ابن ابار، قاهره، ۹۸۵م.
(۸) یاقوت حموی، معجم البلدان.
(۹) ۲ EI؛
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «بطروش»، شماره۴۹۲۱.
