• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بَصَّصَ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





بَصَّصَ (به فتح باء و فتح صاد مشدد) به معنای تابان و روشن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص ویژگی ظاهری طاووس از این واژه استفاده نموده است.



بَصَّصَ (به فتح باء و فتح صاد مشدد) به معنای تابانی و روشنی، آمده است.
چنان‌که گفته می‌شود: «البَصيصِ: البَريقُ و اللَّمَعانُ.»


موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - بَصيصِ - خطبه ۱۶۵ (طاووس)

آن حضرت (علیه‌السلام) در وصف طاووس می‌فرماید:
«وَ قَلَّ صِبْغٌ إلاّ وَ قَدْ أَخَذَ مِنْهُ بِقِسْط، وَ عَلاهُ بِكَثْرَةِ صِقالِهِ وَ بَريقِهِ وَ بَصيصِ ديباجِهِ وَ رَوْنَقِهِ.»
«و کم رنگی است مگر آنکه طاووس بهره‌ای از آن دارد، و با زیادی تابش و لمعان و براقی ظاهرش و زیبایی‌اش، بر رنگ‌ها برتری یافته است.»


این لفظ فقط یکبار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۶۴.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۱۷۳.    
۳. مرتضی زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۹، ص۲۴۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۸، خطبه ۱۶۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۹۱، خطبه ۱۶۳.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۳۸، خطبه ۱۶۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۵، خطبه ۱۶۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۶.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۶، ص۳۸۴.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۶۲.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۷۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بَصص»، ص۱۴۰.    






جعبه ابزار