بَریق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَریق (به فتح باء و کسر راء)،
مبراق یا
ابریق از
مفردات نهج البلاغه، به معنای معنای درخشندگی، تابندگی و تلالؤ و روشنایی، برق دهنده و بطری است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص بیان ویژگی
طاووس و
فتنه از این واژه استفاده نموده است.
ماده «برق» با مشتقات آن، جمعاً حدود هفده بار در «
نهج‌البلاغه» آمده است.
بَریق، مبراق و ابریق به معنای تلالؤ و روشنایی، برق دهنده و بطری آمده‌اند.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (علیه‌السلام) در رابطه با طاووس فرموده‌اند:
«إلاّ أنَّهُ يُخَيَّلُ لِكَثْرَةِ مائِهِ، وَ شِدَّةِ بَريقِهِ، أَنَّ الْخُضْرَةَ النّاضِرَةَ مُمْتَزِجَةٌ بِهِ.» «مگر آن‌که به‌علّت زیادی آبش و شدت نورانیّتش، به نظر می‌آید که سبزی خوشایند به آن ممزوج شده است.»
«مبراق» به معنای برق دهنده می‌باشد؛ لذا درباره فتنه فرموده است: «
«مِرْعادٌ مِبْراقٌ.»»
دارای
رعد و برق است.
«ابریق» به معنای بطری می‌باشد، چنان‌که در
مجمع البیان آمده است.
لذا درباره طاووس فرموده:
«وَ مَخْرَجُ عَنُقِهِ كالاْبْريقِ، وَ مَغَرزُها إلَى حَيْثُ بَطْنُهُ كَصِبْغِ الْوَسِمَةِ الْـيَـمانِيَّةِ.» «بالای گردنش مانند بطری براق و انتهای آن به طرف شکمش مانند رنگ نبات نیل یمانی است.»
ماده «برق» با مشتقات آن، جمعاً حدود هفده بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بریق»، ص۱۳۰.
