• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بریق (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




بریق (به فتح باء و کسر راء)، مبراق یا ابریق از مفردات نهج البلاغه، به معنای معنای درخشندگی، تابندگی و تلالؤ و روشنایی، برق دهنده و بطری می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص بیان ویژگی طاووس و فتنه از این واژه استفاده نموده است.



بریق، مبراق و ابریق به معنای تلالؤ و روشنایی، برق دهنده و بطری آمده‌اند.


امام (علیه‌السلام) در رابطه با طاووس فرموده‌اند: «الّا انّه یخیّل لکثرة مائه و شدّة بریقه انّ الخضرة الناضرة ممتزجة به؛ مگر آن‌که به‌علّت زیادی آبش و شدت نورانیّتش، به نظر می‌آید که سبزی خوشایند به آن ممزوج شده است.» خ
«مبراق» به معنای برق دهنده می‌باشد؛ لذا درباره فتنه فرموده است: «مرعاد مبراق؛ دارای رعد و برق است.»
«ابریق» به معنای بطری می‌باشد، چنان‌که در مجمع البیان آمده است. لذا درباره‌ی طاووس فرموده: «و مخرج عنقه کالابریق و مغرزها الی حیث بطنه کصبغ الوسمة الیمانیة؛ بالای گردنش مانند بطری براق و انتهای آن به طرف شکمش مانند رنگ نبات نیل یمانی است.»


ماده «برق» با مشتقات آن، جمعاً حدود هفده بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۳۸، خطبه۱۶۵.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۱، خطبه۱۵۱.    
۳. شیخ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن (ط مؤسسة الأعلمی للمطبوعات)، ج۹، ص۳۶۱.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۳۷، خطبه۱۶۵.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۳۷، خطبه۲۲۰.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۶، خطبه۲۲۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بریق»، ص۱۳۰.    






جعبه ابزار