• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

برهنه شدن در عزاداری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آن‌چه در فتاوای اکثر مراجع معظم تقلید در مورد برهنه شدن برای سینه زدن، به چشم می‌خورد، حاکی از آن است که انجام این امر در عزای امام حسین (علیه‌السلام)، اگر در مقابل چشم نامحرم نبوده و دارای مفسده نباشد، جایز است، و هیچ‌یک از ایشان، لطمه و «سینه زدن شدید» را حرام ندانسته؛ بلکه بر استحباب آن تصریح و (تأکید) کرده‌اند.
جریان (پیراهن کهنه) شاید دارای یک پیام اخلاقی، مبنی بر حفظ عفت و حرمت خویش داشته باشد؛ اما ربطی به مسئله ذکرشده ندارد و هیچ فقیهی آن را دلیل بر عدم جواز برهنگی در عزاداری امام حسین (علیه‌السلام) قرار نداده است.



آن‌چه در روایات زیادی مورد سفارش و (تأکید) است، عزاداری و محزون و گریان بودن در مصیبت شهادت و مظلومیت سالار شهیدان، امام حسین (علیه‌السلام) است. شکل عزاداری و چگونگی آن به حسب عرف و عادت و مراسم و فرهنگ هر جامعه مختلف است و در روایات بر شکل خاصی از آن (تأکید) نشده است. برهنه شدن در مراسم عزاداری که در بعضی جاها معمول است، تابع همین عرف و عادت است و دارای فضیلت و ارزش خاصی نمی‌باشد و هیچ‌گونه (تأکید)ی بر آن نشده؛ بلکه در مکان‌هایی که این مراسم در معرض دید و تماشای خانم‌ها باشد، ترک این کار و انجام عزاداری با لباس، بدون شک بهتر و مناسب‌تر است.


در هر حال آن‌چه در فتاوای اکثر مراجع معظم تقلید در مورد برهنه شدن برای سینه زدن به چشم می‌خورد، حاکی از آن است که انجام این امر در عزای امام حسین (علیه‌السلام)، اگر در مقابل چشم نامحرم نبوده و دارای مفسده نباشد، جایز است.
[۱] گلپایگانی، لطف‌الله صافی، جامع الاحکام، انتشارات حضرت معصومه، قم، چهارم، ۱۴۱۷ ق.
[۲] خمینی، روح الله، استفتائات، ج۳، سؤالات متفرقه، س ۴۶.
[۳] فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج۱، س ۲۱۶۳ و ۲۱۶۵.
[۴] بهجت، محمدتقی، توضیح المسائل، م ۱۹۳۷.

آیت الله مکارم شیرازی: در صورتی که زنان حضور داشته باشند، این کار حرام است و اگر زنان هم نباشند، اشکال دارد.
[۵] سایت آیت‌الله مکارم شیرازی: persian. makarem. ir/estefta/index. php



شایان ذکر است، برهنه شدن (به شکل مجالس امروزی)، مصداق وهن دین شمرده نمی‌شود. بله اگر در کشور و منطقه‌ای این موضوع باعث وهن دین باشد، جایز نیست.

۳.۱ - لطمه زدن به بدن

لطمه در لغت به معنای ضربه زدن به صورت و بدن، با کف دست است. با توجه به روایاتی که در باب عزاداری امام حسین وارد شده است، هیچ‌یک از فقها و مراجع، لطمه و «سینه زدن شدید» در عزای حضرت سیدالشهدا (علیه‌السلام) و دیگر معصومان را حرام ندانسته؛ بلکه بر استحباب آن تصریح و (تأکید) کرده‌اند.
[۹] تبریزی، جواد، استفتائات جدید، ج۱، ص۴۵۲، قم، اول.
[۱۰] لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج۱، ص۵۷۹، انتشارات امیر قلم، قم، یازدهم.


البته روشن است که جواز این مسئله نیز تا حدی است که اولاً: موجب جنایت بر نفس نشود و ثانیاً: وهن اسلام و بی‌حرمتی مسلمانان نباشد.

۳.۲ - جریان پیراهن کهنه

قضیه (پیراهن کهنه) هم بنا بر آن‌چه در کتاب «لهوف» آمده به این شکل است که: امام حسین (علیه‌السلام) به اهل حرم فرمود: جامه کهنه‌ای که کسی در آن رغبت نکند برای من بیاورید تا زیر لباس‌هایم بپوشم که بدن مرا برهنه نکنند.
[۱۲] سید بن طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ص۱۲۳، انتشارات جهان، تهران، ۱۳۴۸ ش.

این جریان شاید دارای یک پیام اخلاقی، مبنی بر حفظ عفت و حرمت خویش داشته باشد؛ اما ربطی به مسئله ذکرشده ندارد و هیچ فقیهی آن را دلیل بر عدم جواز برهنگی در عزاداری امام حسین (علیه‌السلام) قرار نداده است.


۱. گلپایگانی، لطف‌الله صافی، جامع الاحکام، انتشارات حضرت معصومه، قم، چهارم، ۱۴۱۷ ق.
۲. خمینی، روح الله، استفتائات، ج۳، سؤالات متفرقه، س ۴۶.
۳. فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج۱، س ۲۱۶۳ و ۲۱۶۵.
۴. بهجت، محمدتقی، توضیح المسائل، م ۱۹۳۷.
۵. سایت آیت‌الله مکارم شیرازی: persian. makarem. ir/estefta/index. php
۶. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۷، ص۴۳۳، نشر هجرت، دوم، قم، ۱۴۱۰ ق.    
۷. ابن منظور، ابوالفضل، لسان العرب، ج۱۲، ص۵۴۳، دارالفکر للطباعة، سوم، بیروت، ۱۴۱۴ ق.    
۸. جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل بیت (علیه‌السلام)، ج۴۹، ص۲۰۱، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، قم، اول.    
۹. تبریزی، جواد، استفتائات جدید، ج۱، ص۴۵۲، قم، اول.
۱۰. لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج۱، ص۵۷۹، انتشارات امیر قلم، قم، یازدهم.
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، استفتائات جدید، ج۲، ص۲۴۷، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام)، قم، دوم، ۱۴۲۷ ق.    
۱۲. سید بن طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ص۱۲۳، انتشارات جهان، تهران، ۱۳۴۸ ش.



پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «برهنه شدن در عزاداری»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۱۷.    






جعبه ابزار