• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

باب بنی‌عائذ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



باب بنی عائذ به یکی از درهای ضلع جنوبی مسجدالحرام اطلاق می‌شود.



باب بنی عائذ در انتهای سمت شرقی دیوار جنوبی مسجدالحرام جای دارد. این در به سبب قرار گرفتن در برابر خانه‌های بنی عائذ از تیره‌های بنی مخزوم ، همچون سائب بن ابی سائب،
[۱] تاریخ مکه، احمد السباعی، ص۳۲-۳۳.
شریک بازرگانی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در دوران جاهلیت، و محمد بن عباد بن جعفر از محدثان
[۲] اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۷۹.
و نیز سقیفه بنی عائذ
[۳] تاریخ مکه، احمد السباعی، ص۳۲-۳۳.
به این نام مشهور شده است.


در منابع سده نهم ق. از این باب به علت روبه رو بودن با چشمه بازان ، با نام باب بازان یاد کرده‌اند.
[۵] تاریخ مکة المشرفه، محمد ابن الضیاء، ج۱، ص۱۵۷.
[۶] الجامع اللطیف، ابن ظهیره، ص۱۹۵.
در منابع سده ۱۴ و ۱۵ق. از این باب به سبب قرارگرفتن در برابر ایستگاه پلیس، به باب قره قول و باب مخفر الشرطه یاد شده است.
[۷] مرآة الحرمین، ابراهیم رفعت پاشا، ج۱، ص۲۳۱.
[۸] التاریخ القویم، محمد طاهر الکردی، ج۲، ص۴۲۲.
این در با نام‌های باب الزیت یا الزیتون نیز خوانده شده است.
[۹] تاریخ عمارة و اسماء ابواب المسجد الحرام، عبدالقادر، ص۹۴.
این باب در سده ۱۴ق. باب النعوش خوانده شده؛ زیرا کنار آن بر اموات نماز می‌خوانده‌اند.
[۱۰] تاریخ عمارة و اسماء ابواب المسجد الحرام، عبدالقادر، ص۹۴.
[۱۱] تاریخ عمارة المسجد الحرام، حسین عبدالله باسلامه، ص۱۲۰.




این باب دو لنگهبه عرض ۱۴ ذرع و ۱۸ انگشت (حدود ۷ متر) و یک ستون و دو طاق به طول ۱۳ ذرع و ۱۲ انگشت (حدود ۵/۶ متر) داشت و با پنج پله به کف مسجدالحرام می‌رسید.
[۱۳] اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۸۹.
[۱۴] اخبار مکه، فاکهی، ج۲، ص۱۹۰.
بر روی این طاق‌ها ۱۱ کنگره قرار داشت.
[۱۵] شفاء الغرام، محمد الفاسی، ج۱، ص۴۴۶.

در گسترش مسجدالحرام به سال ۱۶۴ق. در دوران مهدی، سومین خلیفه عباسی این باب در ضلع یمانی (جنوبی) ساخته شد.
[۱۶] اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۷۶-۸۵.



باب بنی عائذ به سال ۹۸۴ق. به فرمان سلطان مراد خان سوم عثمانی تعمیر شد. سنگ نوشته‌ای بالای آن قرار داشت که پس از بسمله، آیات۶-۸ انسان : {عینا یشرب بها عباد الله یفجرونها تفجیرا... } همراه تاریخ تعمیر و نام سلطان مراد بر روی آن نوشته شده بود.
[۱۸] تاریخ عمارة المسجد الحرام، حسین عبدالله باسلامه، ص۱۲۰.
[۱۹] مرآة الحرمین، ابراهیم رفعت پاشا، ج۱، ص۲۳۱.
این باب در گسترش دوره سعودی برداشته شد.
[۲۰] تاریخ عمارة و اسماء ابواب المسجد الحرام، عبدالقادر، ص۹۴.



اخبار مکه: الازرقی (م. ۲۴۸ق.) ، به کوشش رشدی الصالح، مکه، مکتبة الثقافه، ۱۴۱۵ق؛ اخبار مکه: الفاکهی (م. ۲۷۹ق.) ، به کوشش ابن دهیش، بیروت، دار خضر، ۱۴۱۴ق؛ تاریخ عمارة المسجدالحرام: حسین عبدالله باسلامه، جده، تهامه، ۱۴۰۰ق؛ تاریخ عمارة و اسماء ابواب المسجدالحرام: طه عبدالقادر، مکه، جامعة‌ام القری؛ التاریخ القویم: محمد طاهر الکردی، به کوشش ابن دهیش، بیروت، دار خضر، ۱۴۲۰ق؛ تاریخ مکة المشرفه: محمد ابن الضیاء (م. ۸۵۴ق.) ، به کوشش علاء و ایمن، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۴ق؛ تاریخ مکه: احمد السباعی (م. ۱۴۰۴ق.) ، نادی مکة الثقافی، ۱۴۰۴ق؛ الجامع اللطیف: ابن ظهیره (م. ۹۸۶ق.) ، به کوشش علی عمر، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیه، ۱۴۲۳ق؛ شفاء الغرام: محمد الفاسی (م. ۸۳۲ق.) ، به کوشش مصطفی محمد، مکه، النهضة الحدیثه، ۱۹۹۹م؛ مرآة الحرمین: ابراهیم رفعت پاشا (م. ۱۳۵۳ق.) ، قم، المطبعة العلمیه، ۱۳۴۴ق.


۱. تاریخ مکه، احمد السباعی، ص۳۲-۳۳.
۲. اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۷۹.
۳. تاریخ مکه، احمد السباعی، ص۳۲-۳۳.
۴. شفاء الغرام، محمد الفاسی، ج۱، ص۴۵۰.    
۵. تاریخ مکة المشرفه، محمد ابن الضیاء، ج۱، ص۱۵۷.
۶. الجامع اللطیف، ابن ظهیره، ص۱۹۵.
۷. مرآة الحرمین، ابراهیم رفعت پاشا، ج۱، ص۲۳۱.
۸. التاریخ القویم، محمد طاهر الکردی، ج۲، ص۴۲۲.
۹. تاریخ عمارة و اسماء ابواب المسجد الحرام، عبدالقادر، ص۹۴.
۱۰. تاریخ عمارة و اسماء ابواب المسجد الحرام، عبدالقادر، ص۹۴.
۱۱. تاریخ عمارة المسجد الحرام، حسین عبدالله باسلامه، ص۱۲۰.
۱۲. شفاء الغرام، محمد الفاسی، ج۱، ص۴۵۰.    
۱۳. اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۸۹.
۱۴. اخبار مکه، فاکهی، ج۲، ص۱۹۰.
۱۵. شفاء الغرام، محمد الفاسی، ج۱، ص۴۴۶.
۱۶. اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۷۶-۸۵.
۱۷. انسان/سوره۷۶، آیه۶ ۸.    
۱۸. تاریخ عمارة المسجد الحرام، حسین عبدالله باسلامه، ص۱۲۰.
۱۹. مرآة الحرمین، ابراهیم رفعت پاشا، ج۱، ص۲۳۱.
۲۰. تاریخ عمارة و اسماء ابواب المسجد الحرام، عبدالقادر، ص۹۴.



حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، برگرفته از مقاله«باب بنی‌عائذ».    



جعبه ابزار