• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بِئْسَ‌ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: بِئْسَ‌ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: بِئْسَ‌ (مفردات‌قرآن)، لوّامه (لغات‌قرآن)، سرزنش.


بِئْسَ‌ (به کسر باء و سکون همزه و فتح سین) از مفردات نهج البلاغه، فعل ذمّ به معنای مذمّت و سرزنش است.
حضرت علی (علیه‌السلام) ستم کردن به دیگران را به‌عنوان بدترین توشه برای آخرت، با این واژه بیان نموده است.


بِئْسَ‌ فعل ذمّ است و در تمام ذّم‌ها به کار می‌رود؛ چنان‌که واژه‌ «نعم» در تمام مدح‌ها به کار می‌رود.
[۱] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دارالقلم، ص۱۵۳.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۵۱.    

اصل آن از «بؤس» به معنی ناپسند است.

یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - بِئْسَ - حکمت ۲۱۱ (ستم بر بندگان)

آن حضرت (علیه‌السلام) در این خصوص فرموده است:
«بِئْسَ الزّادُ إِلَى الْمَعادِ الْعُدْوانُ عَلَى الْعِبادِ.»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۵، حکمت ۲۱۱.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۲، حکمت ۲۲۱.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۰۷، حکمت ۲۲۱.    

«بد توشه‌ای است برای روز معاد، ستم کردن به بندگان خدا.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۶، حکمت ۲۲۱.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۰.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۳، ص۶۸۵.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۹۰.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۴۳.    
)


این لفظ هفت بار در نهج البلاغه آمده است.
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۴۹، نامه ۳۱.    


۱. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دارالقلم، ص۱۵۳.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۵۱.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۵، حکمت ۲۱۱.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۲، حکمت ۲۲۱.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۰۷، حکمت ۲۲۱.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۶، حکمت ۲۲۱.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۰.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۰.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۳، ص۶۸۵.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۹۰.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۴۳.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۴۹، نامه ۳۱.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بئس»، ص۱۰۷.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 211 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
جعبه ابزار