• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

أَیْد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





أَیْد (به فتح الف و سکون یاء) از واژگان قرآن کریم به معنای نیرو و قوّه است.



أَیْد به معنای نیرو و قوّه است.
در قاموس آمده است «آدَ یَئِیدُ اَیْداً: اشْتَدَّ و قَوِیَ»


به مواردی از أَیْد که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - الْاَیْدِ (آیه ۱۷ سوره ص)

(وَ اذْکُرْ عَبْدَنا داوُدَ ذَا الْاَیْدِ)
«یاد کن بنده ما داود را که نیرومند بود»
در المیزان فرموده است: نیرومند بود در تسبیح خدا و در حکومت و در علم و در جنگ که جالوت را کشت چنان‌که در سوره بقره هست.


۲.۲ - بِاَیْدٍ (آیه ۴۷ سوره ذاریات)

(وَ السَّماءَ بَنَیْناها بِاَیْدٍ)
«آسمان را از نیرو ساختیم.»


۲.۳ - اَیَّدَهُ‌ (آیه ۴۰ سوره توبه)

(وَ اَیَّدَهُ‌ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها)
«او را به لشگریانی که ندیدید نیرومند کرد»



ناگفته نماند: کلمه‌ای که بعد از فعل «بنی» با باء همراه باشد مراد از آن مصالح ساختمانی است نظیر این حدیث‌ «تِلْکَ غُرَفٌ بَنَاهَا اللَّهُ بِالدُّرِّ وَ الْیَاقُوتِ» و نظیر این جمله که یکی از خلفا در حین ورود به شام و دیدن کاخ معاویه گفت: «مَا عَلِمْتُ اَنَّ اَحَداً بَنَی بِالْآجُرِّ اِلَّا فِرْعَوْن»
در این دو جمله ملاحظه می‌شود که «بِالدُّرِّ- بِالْآجُرِّ» بعد از فعل «بنی» آمده است و با باءاند و مراد از آن‌ها مصالح ساختمانی است یعنی آن بنا با دُرّ و آجر ساخته شده است. در آیه فوق نیز چون «باَیْد» بعد از فعل «بنی» آمده و با باء است می‌توان گفت که: خدا آسمان را از نیرو ساخته است و مصالح و مادّه اولیّه‌ی آن نیرو است، نیرو پس از تکاثف به صورت مادّه در می‌آید. دانشمندان ثابت کرده‌اند که: مادّه جز نیروی منبسط نیست و هر دو با هم خویشاوند هستند و این از حقائق قرآن مجید است.



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۱۵۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۹۷.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۳۴۱.    
۴. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۲۷۵.    
۵. ص/سوره۳۸، آیه۱۷.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۲۸۸.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۱۸۹.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۸۱.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۳۱.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۱۸۹.    
۱۱. ذاریات/سوره۵۱، آیه۴۷.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۵۷۲.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۳۸۱.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۲۸.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۴۲.    
۱۶. توبه/سوره۹، آیه۴۰.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۳۷۴.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۲۷۹.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۹۷.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۴۹.    
۲۱. بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۷۰۴.    
۲۲. زمخشری، جارالله، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۳، ص۴۱۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «اید»، ج۱، ص۱۵۱.    






جعبه ابزار