اید (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَیْد (به فتح الف و سکون یاء) از واژگان بکار رفته در
قرآن کریم به معنای نیرو و قوّه است.
أَیْد به معنای نیرو و قوّه است.
(وَ اذْکُرْ عَبْدَنا داوُدَ ذَا الْاَیْدِ) «یاد کن بنده ما
داود را که نیرومند بود»، در
المیزان فرموده: نیرومند بود در تسبیح خدا و در حکومت و در
علم و در جنگ که
جالوت را کشت چنان‌که در
سوره بقره هست.
(وَ السَّماءَ بَنَیْناها بِاَیْدٍ) آسمان را از نیرو ساختیم.
ناگفته نماند: کلمه‌ای که بعد از فعل «بنی» با باء همراه باشد مراد از آن مصالح ساختمانی است نظیر این حدیث
«تِلْکَ غُرَفٌ بَنَاهَا اللَّهُ بِالدُّرِّ وَ الْیَاقُوتِ» و نظیر این جمله که یکی از خلفا در حین ورود به
شام و دیدن کاخ
معاویه گفت: «مَا عَلِمْتُ اَنَّ اَحَداً بَنَی بِالْآجُرِّ اِلَّا فِرْعَوْن»
در این دو جمله ملاحظه می‌شود که «بِالدُّرِّ- بِالْآجُرِّ» بعد از فعل «بنی» آمده و با باءاند و مراد از آنها مصالح ساختمانی است یعنی آن بنا با دُرّ و آجر ساخته شده است، در آیه فوق نیز چون «باَیْد» بعد از فعل «بنی» آمده و با باء است می‌توان گفت که: خدا آسمان را از نیرو ساخته است و مصالح و مادّه اولیّه‌ی آن نیرو است، نیرو پس از تکاثف بصورت مادّه در می‌آید، دانشمندان ثابت کرده‌اند که: مادّه جز نیروی منبسط نیست و هر دو با هم خویشاوند هستند. و این از حقائق قرآن مجید است.
(وَ اَیَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها) «او را به لشگریانی که ندیدید نیرومند کرد». در
قاموس آمده «آدَ یَئِیدُ اَیْداً: اشْتَدَّ و قَوِیَ».
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «اید»، ج۱، ص۱۵۱.
