اِنتِقام (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِنتِقام:(عَزيزٌ ذو انْتِقامٍ) «اِنتِقام» در
اصطلاح امروز، بيشتر در مواردى به كار مى‌رود كه اشخاص بر
اثر عدم گذشت در برابر خلاف‌كاری‌ها يا اشتباهات ديگران،
دست به عمل متقابل مى‌زنند (تلافى كردن توأم با كينه‌جويى) و حتى مصلحت خود را در
عفو و گذشت در
نظر نمى‌گيرند.
اين
صفت مسلما صفت پسنديده‌اى نيست، زيرا انسان در بسيارى از موارد بايد
عفو و گذشت را بر مقابله به‌مثل مقدم بدارد، ولى انتقام در اصل
لغت به اين معنى نيست، بلكه به معنى كيفر دادن و مجازات كردن گناهكار است، مجازاتى كه در مورد خداوند هماهنگ با استحقاق و
عدالت در برابر اعمال آدمى است و مسلم است كه مجازات گناهكاران گردنكش و ستمگر نه تنها كار پسنديده‌اى است بلكه صرف‌نظر كردن از آن‌ها مخالف عدالت و
حکمت است و اگر خداوند داراى چنين انتقامى نبود، برخلاف حكمت و
عدل بود.
به موردی از کاربرد «اِنتِقام» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(فَلا تَحْسَبَنَّ اللّهَ مُخْلِفَ وَعْدِهِ رُسُلَهُ إِنَّ اللّهَ عَزيزٌ ذو انْتِقامٍ) «پس هرگز گمان مبر كه خدا از وعده‌اى كه به پيامبرانش داده، تخلّف كند. چرا كه خداوند توانا و مجازات كننده است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
كلمه
(ذو انتِقامٍ) يكى از اسماى حسناى خداى تعالى است و در چند جاى
قرآن خود را به آن
اسم ناميده است، و در همه جا آن را در كنار اسم
عزیز آورده، از آن جمله فرموده:
(وَ اللَّهُ عَزيزٌ ذو انْتِقامٍ) و نيز فرموده:
(أَ لَيْسَ اللَّهُ بِعَزيزٍ ذي انْتِقامٍ) و نيز در آيه مورد بحث فرموده:
(إِنَّ اللَّهَ عَزيزٌ ذو انتِقامٍ) و از اين‌جا فهميده مى‌شود كه اسم ذو انتقام از فروعات اسم عزيز است.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «انتقام»، ج۴، ص ۵۲۴.
