• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اِطْراء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





طَرُوّ (به فتح طاء و ضم راء) و إِطْرَاء (به کسر الف و فتح راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای مبالغه در مدح است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه به مالک اشتر و در صفّین در ضمن کلامی به یارانش از این واژه استفاده نموده است.
این ماده پنج بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.



طَرُوّ و إِطْرَاء به معنای مبالغه در مدح آمده است.
«اطْراءً: اَحسَنَ الثناءَ عَلَیهِ‌ و بالَغَ فی مَدحهِ‌ اَو مَدحهُ‌ باَحسَنِ ما فیهِ‌.»


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - الاِْطْراءَ - خطبه ۲۱۶ (خطاب به یارانش)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در صفّین در ضمن کلامی به یارانش فرمود:
«وَ قَدْ كَرِهْتُ أَنْ يَكونَ جالَ في ظَنِّكُمْ أَنّي أُحِبُّ الاِْطْراءَ، وَ اسْتَِماعَ الثَّناءِ، وَ لَسْتُ ـ بِحَمْدِ اللهِ ـ كَذلِكَ.»
«خوش ندارم که در ظنّ یکی از شما خطور کرده باشد که من مبالغه در مدح یا مدح را دوست دارم، بحمد الله چنین نیستم.»

۲.۲ - الاِْطْراءِ - نامه ۵۳ (خطاب به مالک)

چهار بار نیز در فرمان مالک آمده است:
«وَ حُبَّ الاِْطْراءِ - كَثْرَةَ الاِطْراءِ - لا يَزْدَهيهِ إطْراءٌ - عَلَى أَلاّ يُطْروكَ»«بِما يُعْجِبُكَ مِنْها، وَ حُبَّ الاِْطْراءِ.»
«مبادا تملّق را دوست بدارى.»

۲.۳ - الاِطْراءِ - نامه ۵۳ (عُجب)

درباره خودپسندی فرمود:
«فَإِنَّ كَثْرَةَ الاِطْراءِ تُحْدِثُ الزَّهْوَ.»
«زيرا مدح و ستايش بيش از حد، عجب و خودپسندى به بار مى‌آورد.»

۲.۴ - إطْراءٌ - نامه ۵۳ (موعظه به مالک)

«وَ أَصَرَمَهُمْ عِنْدَ اتِّضاحِ الْحُكْمِ، مِمَّنْ لا يَزْدَهيهِ إطْراءٌ
«از كسانى كه ستايش فراوان آنها را فريب ندهد و تمجيدهاى بسيار، آنان را متمايل به جانب مدح كننده نسازد.»

۲.۵ - يُطْروكَ - نامه ۵۳ (خطاب به مالک اشتر)

«ثُمَّ رُضْهُمْ عَلَى أَلاّ يُطْروكَ
«آنان را طورى تربيت كن كه ستايش بى حد از تو نكنند.»


این ماده پنج بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۷۵.    
۲. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۲۷۴.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۳۶۰.    
۴. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۳۶۰.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۳۰، خطبه ۲۱۶.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۲۶، خطبه ۲۱۱.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۳۵، خطبه ۲۱۵.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۲۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۷.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۸۷.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۲۶۱.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۱۵۵.    
۱۳. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۱۰۱.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۲۸، نامه ۵۳.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۱۹، نامه ۵۳.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۴۴، نامه ۵۳.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۹۳.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۳.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۰۵.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۱۳۰.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۳۱۵.    
۲۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۱۱۵.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۰۳، نامه ۵۳.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۹۸، نامه ۵۳.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۰، نامه ۵۳.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۷۳.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۳۶.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۴۹.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۶۲۷.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۸۹.    
۳۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۴۵.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۱۰، نامه ۵۳.    
۳۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۰۵، نامه ۵۳.    
۳۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۵، نامه ۵۳.    
۳۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۷۹.    
۳۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۵۹.    
۳۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۷۲.    
۳۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۰۰.    
۳۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۲۳۵.    
۴۰. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۶۰.    
۴۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۰۳، نامه ۵۳.    
۴۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۹۸، نامه ۵۳.    
۴۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۰، نامه ۵۳.    
۴۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۷۳.    
۴۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۳۶.    
۴۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۴۸.    
۴۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۶۲۷.    
۴۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۸۹.    
۴۹. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۴۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طروّ»، ج۲، ص۶۷۵.    






جعبه ابزار