• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اِسْتِضْعاف (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





اِسْتِضْعاف (به کسر الف، سکون سین و کسر تاء) از واژگان قرآن کریم به معنای ضعیف شمردن و ناتوان دیدن است.
مشتقات اِسْتِضْعاف که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
اسْتَضْعَفُونِی‌ (به کسر الف، سکون سین و فتح تاء) به معنای ناتوان دیدند؛
یَسْتَضْعِفُ‌ (به فتح یاء، سکون سین و فتح تاء) به معنای ضعیف و حقیر می‌شمارد؛
اسْتُضْعِفُوا (به کسر الف، سکون سین و ضم تاء) به معنای مستضعفان است.




اِسْتِضْعاف به معنای ضعیف شمردن و ناتوان دیدن است.
در مجمع البیان فرماید: «الِاسْتِضْعَافُ‌: وِجْدَانُ الشَّی‌ءِ ضَعِیفاً»
راغب اصفهانی در مفردات گوید: «اسْتَضْعَفْتُهُ‌» یعنی او را ضعیف یافتم.
در قاموس المحیط و الصحاح گفته «اسْتَضْعَفَهُ‌» او را ضعیف شمرد.
در اقرب الموارد آمده: «اسْتَضْعَفَهُ‌: رَآهُ‌ ضَعِیفاً»
در مقدمه المنجد تصریح شده: یکی از معانی استفعال یافتن مفعول بر وصفی است، مثل «استحسنه» یعنی او را نیکو یافت «استعظمه» او را بزرگ یافت.
[۹] لویس معلوف، المنجد، مقدمه.



به مواردی از اِسْتِضْعاف که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - اسْتَضْعَفُونِی‌ (آیه ۱۵۰ سوره اعراف)

(قالَ ابْنَ اُمَّ اِنَّ الْقَوْمَ‌ اسْتَضْعَفُونِی‌ وَ کادُوا یَقْتُلُونَنِی.)
«پسر مادرم قوم مرا ناتوان دیدند، خواستند بکشند مرا.»


۲.۲ - یَسْتَضْعِفُ‌ (آیه ۴ سوره قصص)

(وَ جَعَلَ اَهْلَها شِیَعاً یَسْتَضْعِفُ‌ طائِفَةً مِنْهُمْ.)
«اهل زمین را فرقه‌ها کرد، گروهی را ضعیف و حقیر می‌شمرد.»


۲.۳ - اسْتُضْعِفُوا (آیه ۳۳ سوره سبا)

(وَ قالَ الَّذِینَ‌ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا بَلْ مَکْرُ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ.)
(و مستضعفان به مستكبران مى‌گويند: «مکر و نيرنگ شما در شب و روز مايه گمراهی ما شد.)


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۸۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۰۷.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۸۶.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۶۹.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۰۷.    
۶. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۸۳۰.    
۷. جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج۴، ص۳۹۰.    
۸. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۳۰۸.    
۹. لویس معلوف، المنجد، مقدمه.
۱۰. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۰.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۸، ص۳۲۲.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۲۵۱.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۶۴.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۷۴۲.    
۱۵. قصص/سوره۲۸، آیه۴.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۷.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۷.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۱۵۷.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۷۴.    
۲۰. سبا/سوره۳۴، آیه۳۳.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۳۲.    
۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۵۷۷.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۳۸۲.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۲۷۲.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۱۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «استضعاف»، ج۴، ص۱۸۳.    






جعبه ابزار