• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اِرْتِعاد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: اِرْتِعاد (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: اهتزاز (مفردات‌قرآن)، اضطراب (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)، اضطراب.


اِرْتِعاد (به کسرالف و سکون راء و کسر تاء) از واژگان نهج البلاغه به معنی اضطراب و اهتزاز است.
أَرْعَده (به همزه مفتوح و سکون راء و فتح عین) يعنى او را تهديد كرد.



اِرْتِعاد
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۵۴.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۵۳.    
به معنی اضطراب و اهتزاز است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - ارْتِعاد - خطبه ۲ (درباره آل نبی)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره آل النبى فرموده:
«بِهِمْ أَقامَ انْحِناءَ ظَهْرِهِ، وَ أذْهَبَ ارْتِعادَ فَرائِصِهِ»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰، خطبه ۲.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۲۴، خطبه ۲.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۷، خطبه ۲.    

يعنى: «به وسيله آن‌ها خميدگى پشت اسلام را راست گردانيد و اضطراب و لرزش فرائصش را از بين برد.» يعنى اسلام را به وسيله آن‌ها قوى كرد و عزّت بخشيد.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵، خطبه ۲.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۴۸۹.    

(شرح‌های خطبه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۴۹۱.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱، ص۳۰۰.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۳۰.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ص۱۳۸.    
)
فَرائص (به فتح فاء) جمع فریصه و به معنی گوشت مابين شانه و پهلو است كه در وقت سوارى مرتب حركت مى‌كند.


۲.۲ - مِرْعاد - خطبه ۱۵۱ (درباره رعد و برق)

درباره فتنه فرموده:
«مِرْعادٌ مِبْراقٌ»
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۵، خطبه ۱۵۱.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ج۲، ص۵۲، خطبه ۱۴۷.    
[۱۴] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۱۱، خطبه ۱۵۱.    

يعنى: «رعد و برق آورنده و تهديد كننده است.»
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۲۱، خطبه ۱۵۱.    
[۱۶] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۴.    

(شرح‌های خطبه:
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۱۵.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۶، ص۳۴.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۶۷.    
[۲۰] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۳۸.    
)


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۵۴.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۵۳.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰، خطبه ۲.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۲۴، خطبه ۲.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۷، خطبه ۲.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵، خطبه ۲.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۴۸۹.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۴۹۱.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱، ص۳۰۰.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۳۰.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ص۱۳۸.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۵، خطبه ۱۵۱.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ج۲، ص۵۲، خطبه ۱۴۷.    
۱۴. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۱۱، خطبه ۱۵۱.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۲۱، خطبه ۱۵۱.    
۱۶. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۴.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۱۵.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۶، ص۳۴.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۶۷.    
۲۰. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۳۸.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ارتعاد»، ج۱، ص۴۵۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 151 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 2 نهج البلاغه
جعبه ابزار