• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اِبْراهیم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حضرت ابراهیم یکی از انبیاء اولوا العزم، از مفردات به‌کار رفته در نهج البلاغه می‌باشد، که نام مبارک ایشان دو بار در کتاب مزبور آمده است.



خلیل الرحمن و ابوالانبیاء (صلوات‌الله‌علیه)، اسم مبارکش فقط دو بار در «نهج‌البلاغه» یافته شده است.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته اند، به شرح ذیل می‌باشند:

۲.۱ - بِإِبْراهيمَ - نامه ۲۸ (خطاب به معاویه)

در ضمن نامه‌اى به معاويه فرمود:
«كِتابُ اللهِ يَجْمَعُ لَنا ما شَذَّ عَنّا، وَ هُوَ قَوْلُهُ سُبْحانَهُ: (وَ أُولو الاَْرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْض في كِتابِ اللهِ) ، وَ قَوْلُهُ تَعالَى: (إِنَّ أَوْلَى النّاسِ بِإِبْراهيمَ لَلَّذينَ اتَّبَعوهُ وَ هذا النَّبِيُّ وَ الَّذينَ آمَنوا وَ اللهُ وَلِيُّ الْمُؤمِنينَ) ، فَنَحْنُ مَرَّةً أوْلَى بِالْقَرابَةِ، وَ تارَةً أَوْلَى بِالطّاعَةِ.»
كتاب خدا قرآن آن‌چه را كه برنشمرديم در يک آيه جمع كرده و نشان داده است و آن گفته خداوند است كه: «خويشاوندان در كتاب الهى نسبت به يک‌ديگر سزاوارترند» و نيز فرموده است: «شايسته‌ترين مردم به ابراهيم كسانى هستند كه از او تبعيّت كردند و همچنين اين پيامبر و كسانى كه ايمان آورده‌اند و خداوند ولىّ و سرپرست مؤمنان است.» پس ما از يک طرف به وسیله قرابت از ديگران سزاوارتريم و از طرف ديگر در اثر اطاعت.»

۲.۲ - بِإِبْراهيمَ - حکمت ۹۰ (نزدیک ترین مردم به انبیاء)

امیرالمومنین (علیه‌السلام) در خطبه ۱۶۱ می‌فرمایند:
«إِنَّ أَوْلَى النّاسِ بِالاَْنْبِياءِ أَعْلَمُهُمْ بِما جاؤوا بِهِ، ثُمَّ تَلا (عليهالسلام): (إِنَّ أَوْلَى النّاسِ بِإِبْراهيمَ لَلَّذينَ اتَّبَعوهُ وَ هذا النَّبِيُّ وَ الَّذينَ آمَنوا و اللهُ وَليُّ الْمُؤْمِنينَ )»
«نزديک‌ترين و شايسته‌ترين مردم به پيامبران آن‌ها هستند كه از همه به تعليمات آنان آگاه‌ترند، سپس امام عليه السلام اين آیه را تلاوت فرمود: شايسته‌ترين و نزديک‌ترين مردم به ابراهیم، آن‌ها هستند كه از او پيروى كردند و اين پیامبر و مؤمنان به اين پيامبر.» هر دو مورد در ضمن همين آيه است.



اسم مبارک حضرت ابراهیم علیه السلام در «نهج‌البلاغه» دو بار به کار رفته است.


۱. انفال/سوره۸، آیه۷۵.    
۲. آل عمران/سوره۳، آیه۶۸.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۲۲، نامه ۲۸.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۳۷، نامه ۲۸.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۷، نامه ۲۸.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۰۵، نامه ۲۸.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۴۶.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۶۱.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۹، ص۴۱۱.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۹۴.    
۱۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۵، ص۱۸۲.    
۱۲. آل عمران/سوره۳، آیه۶۸.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۱، حکمت ۹۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۷۱، حکمت ۹۶.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۴، حکمت ۹۶.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۵.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۹.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۲، ص۵۶۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۱۴۲-۱۴۳.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۲۵۲-۲۵۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، «مفردات نهج البلاغه»، برگرفته از مقاله «ابراهیم»، ص۲۲.    






جعبه ابزار