اَصْفاکُم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَصْفاکُم:
(أَفَأَصْفَاكُمْ رَبُّكُم بِالْبَنِينَ) اَصْفاکُم: واژه
«اصفاء» به معنى «مخصوص گردانيدن» است.
به موردی از کاربرد
اَصْفاکُم در
قرآن، اشاره می‌شود:
(أَفَأَصْفَاكُمْ رَبُّكُم بِالْبَنِينَ وَ اتَّخَذَ مِنَ الْمَلآئِكَةِ إِنَاثًا إِنَّكُمْ لَتَقُولُونَ قَوْلًا عَظِيمًا) (آيا
پروردگارتان پسران را مخصوص شما ساخته، و خودش دخترانى از
فرشتگان برگزيده است؟! شما سخن بزرگ و بسيار ناروايى مى‌گوييد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه اصفاء به معناى اخلاص است، در مجمع البيان گفته است: وقتى مى‌گويى
«اصفيت فلانا بالشى‌ء» معنايش اين است كه من فلانى را نسبت به فلان چيز مقدم بر خود داشتم.
اين آيه خطاب به آن دسته از مشركين است كه مى‌گفتند:
ملائکه دختران خدا هستند، و يا بعضى از ملائكه دختران اويند، استفهامى كه در آن شده استفهام انكارى است، اگر به جاى بنات- دختران كلمه اناث- زنان را آورد از اين جهت بود كه ايشان جنس زن را پست مى‌دانستند.
معناى آيه اين است كه وقتى خداى سبحان پروردگار شما باشد، و پروردگار ديگرى نداشته باشيد و او همان كسى باشد كه اختياردار هر چيزى است آن وقت آيا جا دارد كه بگوئيد شما را بر خودش مقدم داشته و به شما پسر داده و از جنس اولاد، جز دختران نصيب خود نكرده است؟! ملائكه را كه به خيال شما از جنس زنانند به خود اختصاص داده؟ راستى حرف بزرگى مى‌زنيد كه تبعات و آثار سوء آن بسيار بزرگ است.
اين آيه به يكى از افكار خرافى
مشرکان اشاره كرده و پايه منطق و تفكر آنها را به اين وسيله روشن مى‌سازد و آن اين كه بسيارى از آنها معتقد بودند كه فرشتگان دختران خدا هستند در حالى كه خودشان از شنيدن نام دختر، ننگ و عار داشتند و تولد او را در خانه خود مايه بدبختى و سرشكستگى مى‌پنداشتند.
قرآن از منطق خود آنها اتخاذ سند مى‌كند و مى‌گويد:
«آيا
خداوند پسران را مخصوص شما قرار داد و خودش دخترانى از فرشتگان انتخاب كرد؟...»
بدون شک فرزندان دختر همانند فرزندان پسر از مواهب الهى هستند و هيچ‌گونه تفاوتى از نظر ارزش انسانى ندارند، اصولا بقاى نسل بشر بدون هيچ يک از آنها امكان‌پذير نيست و به همين دليل تحقير دختران كه مخصوص جوامع جاهلى بوده محكوم شده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اَصْفاکُم»، ج۲، ص۶۱۱.
