اَشُدّ (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَشُدّ (به فتح همزه، ضم شین و دال مشدد) از
واژگان قرآن کریم به معنای استحکام نیروی جوانی و سنّ است.
اشدّ جمع
شدّ است.
شدّ به معنای قوه می‌باشد.
اَشُدّ جمع
شدّ است.
مثل اضرّ جمع ضرّ و
شدّ به معنی قوه است.
مراد از
اشدّ، استحکام نیروی جوانی و سنّ است.
بعضی آن را جمع
شدّه دانسته‌اند، مثل نعمة و انعم.
بعضی از اهل
بصره گفته‌اند: آن مفرد است.
در
جوامع الجامع فرموده:
اشدّ حال اجتماع عقل، کمال خلق، نیرو و تمیز است.
آن از الفاظ جمع است که واحد ندارد.
در
الصحاح و
اقرب آن را از هیجده سالگی تا سی سالگی دانسته‌اند.
به مواردی از
اَشُدّ که در
قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْیَتِیمِ اِلَّا بِالَّتِی هِیَ اَحْسَنُ حَتَّی یَبْلُغَ اَشُدَّهُ) (و به مال يتيم، جز به بهترين طريق نزديک نشويد، تا به سر حدّ بلوغ رسد.)
منظور از
بلوغ اشدّ، رسیدن بر شد و تعقّل و استحکام جوانی است.
(و يتيمان را چون به حدّ بلوغ برسند، بيازماييد. اگر در آنها رشد كافى يافتيد، اموالشان را به آنها بدهيد.)
در آیه اول دفع مال یتیم به بلوغ اشدّ و در دوم به احساس رشد، مشروط است.
از این نکته روشن می‌شود که هر دو به یک معنی است.
این کلمه هفت بار در قرآن مجید آمده و همه توام با فعل بلوغ است و حکایت دارند اشدّ مرحله‌ای از عمر آدمی است که شخص به آن می‌رسد.
(وَ اِنَّهُ لِحُبِّ الْخَیْرِ لَشَدِیدٌ) (و به يقين او علاقه شديد به مال دارد.)
بعضی شدید را بخیل معنی کرده‌اند، یعنی
انسان چون مال را دوست می‌دارد بخیل است.
راغب گوید: شدید ممکن است به معنی مفعول باشد یعنی انسان به دوستی مال بسته شده است.
ممکن است به معنی
فاعل باشد، گویا کیسه خود را برای دوستی مال بسته است.
مخفی نماند بهتر است آن را به معنی
مفعول بگیریم، یعنی انسان طبیعتا به دوستی مال بسته شده است، مانند آیه ذیل:
(زُیِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَ الْبَنِینَ وَ الْقَناطِیرِ الْمُقَنْطَرَةِ) یعنی:
«الانسان معقود لحب الخیر.»
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «اشُدّ»، ج۴، ص۱۰- ۱۱.
