اَذِلَّة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَذِلَّة:
(وَجَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِهَا أَذِلَّةً)اَذِلَّة جمع «ذلیل» و ذلیل
صفت مشبهه از مادّۀ «ذلّ و ذلّة» به معنی «خوار و بیقدر شدن» و نیز به معنای «رام و متواضع شدن» آمده و نقطۀ مقابل «
عزّت» است.
آیه می‌گوید: «(
ملکه سبا) گفت: پادشاهان که وارد منطقۀ آبادی شوند آن را به
فساد و تباهی می‌کشند و عزیزان آنجا را ذلیل می‌کنند، (آری) کار آنها همین‌گونه است.»
هنگامی که نامه
سلیمان (علیه‌السّلام) به دست ملکه سبا رسید که تسلیم حق شود، ملکه چون تمایل آنها را به جنگ مشاهده کرد، در حالی که باطناً به این کار تمایل نداشت برای فرونشاندن این عطش و هم برای این که حساب شده با این جریان برخورد کند، عبارات فوق را به زبان آورد.
در حقیقت ملکه سبا که خود پادشاهی بود، شاهان را خوب شناخته بود که برنامه آنها در دو چیز خلاصه می‌شود: «فساد و ویرانگری» و «ذلیل ساختن عزیزان» (وَ جَعَلُوا اَعِزَّةَ اَهْلِهٰا اَذِلَّةً) زیرا آنها جمعی را می‌کشند، عده‌ای را
اسیر می‌کنند و گروهی را آواره و بی‌خانمان، و تا آنجا که می‌توانند دست به غارت و چپاول می‌زنند، چرا که آنها به منافع خود می‌اندیشند، نه به منافع ملت‌ها و آبادی و سربلندی آنها و همیشه این دو بر ضد یکدیگرند.
به موردی از کاربرد اَذِلَّة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(قَالَتْ إِنَّ الْمُلُوكَ إِذَا دَخَلُوا قَرْيَةً أَفْسَدُوهَا وَجَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِهَا أَذِلَّةً وَكَذَلِكَ يَفْعَلُونَ.) (گفت: «پادشاهان هنگامى كه وارد منطقه آبادى شوند آن را به فساد و تباهى مى‌كشند، و عزيزان آن جا را ذليل مى‌كنند؛ آرى روش آنان همواره اين‌گونه است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: إفساد قريه‌ها به معناى تخريب و آتش زدن و ويران كردن بناهاى آن است و إذلال عزيزان اهل قريه، اين است كه آنان را بكشند و اسير كنند و
تبعید نمايند، يا به ايشان زور بگويند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اَذِلَّة»، ج۲، ص۹۴.
