• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اَخْذ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





اَخْذ (به فتح الف و سکون خاء) از مفردات نهج البلاغه، به معنای گرفتن است.
حضرت امیر (علیه‌السلام) در بیانی در توصیه به یکی از اصحاب از همین کلمه استفاده نموده است.



اخذ به‌معنای گرفتن است.


به برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أَخْذَكُمْ - نامه ۲۷ (درباره مرگ)

در سخنان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در مورد محمد بن ابی بکر بکار رفته است:
«أَنْتُمْ طُرَدَاءُ الْمَوْتِ، إِنْ أَقَمْتُمْ لَهُ أَخْذَكُمْ، وَإِنْ فَرَرْتُمْ مِنْهُ أَدْرَككُمْ.»
«شما راندگان مرگ هستید، مرگ در پی شماست، اگر بایستید شما را می‌گیرد و اگر فرار کنید، شما را درک خواهد کرد.»

۲.۲ - أَخَذَ - خطبه ۱۷۳ (درباره خداوند)

مصادیق اخذ، مختلف است.
مانند: اخذ پیمان، اخذ به‌عذاب، اخذ چیزی با دست. ولی در همه، معنای اوّلی ملحوظ است. نظیر:
«أَخَذَ اللهُ بِقُلوبِنا وَ قُلوبِكُمْ إِلَى الْحَقِّ.»
«خداوند دل‌هاى ما و شما را به سوى حق متوجّه سازد و صبر و استقامت به ما و شما ارزانى دارد.»
مواردی متعدد از این ماده در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۶۷.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۱۷۴.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۶، نامه ۲۷.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۳۲، نامه ۲۷.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۸۴، نامه ۲۷.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۰۰.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۲۴.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۲۷.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۹، ص۳۵۸.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۷۶-۷۷.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۶۹.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۸۴، خطبه ۱۷۳.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۰۶، خطبه ۱۶۸.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۴۹، خطبه ۱۷۳.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۸۳، خطبه۱۷۳.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۲۳.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۲۹.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۸۷.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۶۴.    
۲۰. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۳۱.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۴۶، خطبه ۲۲۱.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۶۷، خطبه ۱۶۵.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۹۴، حکمت ۴۶۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اخذ»، ص۲۸-۲۹.    






جعبه ابزار