اَحْیَیْناها (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَحْیَیْناها: (آيَةٌ لَّهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْناهَا) به معنى «
ما آن را زنده كرديم» و اين جمله نيز از مادّه «
حیّ» گرفته شده است.
آیه مورد بحث درباره
توحید و
معاد و نشانه‌هايى از آن است تا وسيله‌اى براى بيدارى منكران و
ایمان به مبدأ و
معاد باشد. اين آيه، از احياى زمينهاى مرده و بركاتى كه از آن عايد انسانها مى‌شود بحث كرده است. مسئله
حیات در جهان گياهان و حيوانات و زنده شدن زمينهاى مرده از يكسو دليل روشنى است بر اين كه علم و دانش عظيمى در
آفرینش اين جهان به كار رفته، و ازسوى‌ديگر نشانه‌اى آشكار از
رستاخیز است.
به موردی از کاربرد
اَحْیَیْناها در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ آيَةٌ لَّهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْناهَا وَ أَخْرَجْنا مِنْها حَبًّا فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ) «و زمين مرده براى آنها نشانه‌اى از
عظمت خدا است كه
ما آن را زنده كرديم و دانه هاى غذايى از آن خارج ساختيم كه از آن مى‌خورند»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
خداى سبحان در اين آيه و دو آيه بعدش يكى از آيات و ادله
ربوبیت خدا را، يادآور مى‌شود، و آن آيت عبارت است از تدبير امر ارزاق مردم، و تغذيه آنان به وسيله حبوبات و ميوه‌ها، از قبيل خرما و انگور و غيره. پس جمله
(وَ آيَةٌ لَهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْناها) هر چند ظاهر در اين است كه آيت همان زمين است، ليكن اين قسمت از آيه زمينه و مقدمه است براى جمله
(وَ أَخْرَجْنا مِنْها حَبًّا ...) و مى‌خواهد اشاره كند به اينكه: اين غذاهاى نباتى (كه شما در اختيار داريد) از آثار زنده كردن زمين مرده است، كه خدا حيات در آن مى‌دمد و آن را كه زمينى مرده بود مبدل به حبوبات و ميوه‌ها مى‌كند تا شما از آن بخوريد. بنا بر اين به يک نظر آيت خود زمين نيست، بلكه زمين مرده است، از اين جهت كه مبدأ ظهور اين خواص است، و تدبير ارزاق مردم به وسيله آن تمام مى‌شود.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « اَحْیَیْناها »، ص ۶۳۵.
