انفال (اصطلاحات نظامی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
انفال،
اصطلاحی در
فقه نظامی است و به اموالی گفته می‌شود که در اختیار
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) قرار دارد، سپس بعد از او به
امامان (علیهم‌السّلام) بعدی منتقل می‌شود و در زمان
غیبت کبری به
ولایت فقیه منتقل می‌گردد؛ طبق
آیات و
روایات اطاعت از
خدا و پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و اهل بیت (علیهم‌السّلام)
واجب است.
انْفالْ جمع نَفْلَ یا نَفَلْ (به فتح حرف اول و سکون حرف دوم یا فتح حرف اول و دوم) در لغت به معنی
غنایم،
بخشش و زیاده آمده است.
در اصطلاح فقها انفال به اموالی گفته می‌شود که در اختیار پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) قرار دارد، سپس به امام (علیه‌السّلام) و بعد از او به امامان بعدی منتقل می‌شود،
و در زمان غیبت کبری به ولایت فقیه منتقل می‌گردد.
فقها انفال را به شرح زیر شمرده‌اند:
۱- زمین‌هایی که مسلمانان با اسب و شتر بر آن یورش نیاورده و به ضرب شمشیر به دست نیاورده‌اند.
۲- اشیاء ویژه و برگزیده پادشاهان.
۳- زمین‌های موات.
۴- قلّه، سینه و دامنه کوه‌ها.
۵- بیشه‌ها و نیزارها.
۶- دره‌ها و مسیل‌ها با درختان و معادنی که در آنها می‌باشد.
۷- غنایمی که مسلمانان در جنگ با کافران به دست آورده‌اند، در صورتی که جنگ آنان بدون اذن امام (علیه‌السّلام) بوده باشد.
۸- زمین‌های بی‌وارث.
آیه انفال چنین است:
«یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْانْفالِ قُلِ الْانْفالُ لِلَّهِ وَ الرَّسُولِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ اصْلِحُوا ذاتَ بَیْنِکُمْ وَ اطیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ انْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ؛ از تو درباره انفال می‌پرسند: بگو: انفال مخصوص خدا و پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است. پس، از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و خصومت‌هایی را که در میان شماست،
آشتی دهید! و خدا و پیامبرش را اطاعت کنید، اگر
ایمان دارید!»
بعضی از فقهاء کلیه دریاها و آب‌های زیرزمینی و رودخانه‌ها و فضا را از شئوونات و اختیارات مقام والای امام و جانشینی او و ولایت فقیه می‌دانند.
امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: «نَحْنُ قُوْمٌ فَرَضَ اللَّهُ طاعَتَنا لَنَاالْانْفالُ؛ ما گروهی هستیم که خداوند اطاعت از ما را بر مردم واجب کرده است و انفال از ماست.»
•
جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۲۴.
