• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ام‌ابیها

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




‌برای بانو حضرت صدیقه طاهره (سلام‌الله‌علیها) نام‌ها و القابی است که برخی آسمانی‌اند و از سوی آفریدگار تعیین شده و بعضی از سوی برگزیدگان الهی تعیین شده است. یکی از القاب آن حضرت ‌ام ابیها است.



‌ام ابیها یعنی: مادر(و دلسوز) پدرش.
کنیه‌ای است که پدر بزرگوارش حضرت رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وی را بدان خواند. چه اینکه پیامبر در خردسالی مادر را از دست داد و سراسر عمر عزیزش را به‌سختی گذراند و تا قبل از ازدواج با بانو خدیجه و حتی پس از آن، پیوسته مورد آزار مشرکان بود، یا در جنگ‌ها به این سو و آن سو می‌رفت و دشواری تحمل می‌کرد. در این همه پس از تولد دختر عزیزش فاطمه، با اینکه وی کودکی بیش نبود همواره چون پروانه به گرد شمع، از پدر جدا نمی‌شد و در رفع‌ اندوه او آنچه می‌توانست می‌کوشید و از پدر دلجویی می‌کرد. اگر آن بزرگوار در جنگی آسیب می‌دید فاطمه خردسالش بود که بر زخم و رنج پدر مرهم می‌نهاد و بر آرامش و سلامت جانش اصرار داشت. چون رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دلسوزی وی را می‌دید اشک می‌ریخت و می‌فرمود: او مادر پدرش است.
[۴] بحرانی اصفهانی، عبدالله، عوالم العلوم، ج۶، ص۳۷.

«ام» به معنی مادر و اصل و ریشه است و در حقیقت آن بانو را باید مادر نبوت دانست.

‌ام ابیها بود آن خوش خصال ••• چونکه بود بانوی کاخ جلال (حیدر تهرانی)

این کنیه را شیعه و سنی نقل کرده و در معنای آن وجوهی بیان نموده‌اند. در میان معانی آن شاید بهترین وجه این باشد که: «ام» در لغت به معنی مقصود و هدف نیز آمده است و چون فاطمه ثمره درخت نبوت و حاصل عمر حضرت ختمی مرتبت بود او را‌ ام ابیها گفتند. او بود که مقصود حقیقی و هدف و ثمره واقعی زندگانی پیغمبر بود و فرزندی شناخته می‌شد که پیامبر می‌خواست.
[۷] رسولی محلاتی، سیدهاشم، زندگانی حضرت فاطمه زهرا، ص۱۴ و۱.



۱. ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۱۳۲.    
۲. مجلسی، سیدمحمدباقر، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۶.    
۳. ابن اثیر، علی بن محمد، اسدالغابة، ج۶، ص۲۲۰.    
۴. بحرانی اصفهانی، عبدالله، عوالم العلوم، ج۶، ص۳۷.
۵. اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، ج۱، ص۳۶۲.    
۶. ابن حجرعسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۸، ص۲۶۲.    
۷. رسولی محلاتی، سیدهاشم، زندگانی حضرت فاطمه زهرا، ص۱۴ و۱.



سایت اطلاع‌رسانی حوزه، برگرفته از مقاله «فرهنگ القاب فاطمه (سلام‌الله‌علیها)»، تاریخ بازیابی، ۱۳۹۶/۱۱/۱۱.    




جعبه ابزار