إِمْلاء (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
إِمْلاء ( به کسر الف و سکون میم) از
واژگان قرآن کریم و به معنی اطاله مدّت است.
إِمْلاء به معناى اطاله مدّت است. ملىّ به معنى زمان طويل و ملاء به معنى
دهر است.
اطاله مدت عبارت اخراى مهلت دادن است لذا در اقرب الموارد گفته: «الاملاء ...: الامهال و التّأخير فى المدّة».
(فَأَمْلَيْتُ لِلْكافِرِينَ ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ ...) «به
کفّار مهلت دادم سپس گرفتارشان كردم»
(وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّما نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدادُوا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ) (آنها كه كافر شدند، و راه طغيان پيش گرفتند، گمان نكنند مهلتى كه به آنان مى‌دهيم، به سودشان است. ما به آنان مهلت مى‌دهيم فقط براى اين‌كه بر
گناهان خود بيفزايند؛ و براى آنها، عذاب خواركننده‌اى آماده شده است.)
(وَ قالُوا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ اكْتَتَبَها فَهِيَ تُمْلى عَلَيْهِ بُكْرَةً وَ أَصِيلًا) (و گفتند: «اين همان افسانه‌هاى پيشينيان است كه وى آن را رونويس كرده، و هر صبح و شام بر او املا مى‌شود.»)
«تُمْلى» در اين آيه از املال به املاء مبدّل شده چنانكه در «ملل» گفته شد لذا آن در آيه به معنى املاء و خواندن است يعنى گفتند قرآن افسانه‌هاى گذشتگان است كه نوشته است و بر او صبح و شام املا ميشود.
(الشَّيْطانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْلى لَهُمْ) املاء هم به نفسه و هم با لام تعديه پذيرد يعنى: «
شیطان اعمالشان را با آنها مزيّن كرده و آنها را به تأخير انداخته و مهلتشان داده است.»
امهال و تأخير انداختن شيطان همان مشغول كردن با آرزوهاست كه در این آيه آمده است:
(يَعِدُهُمْ وَ يُمَنِّيهِمْ وَ ما يَعِدُهُمُ الشَّيْطانُ إِلَّاغُرُوراً) (شيطان به آنها وعده‌ها ى دروغين مى‌دهد؛ و به آرزوها، سرگرم مى‌سازد؛ در حالى كه جز فريب و نيرنگ، به آنها وعده نمى‌دهد.)
ملىّ چنانكه گفته شد به معنى زمان طويل است:
(لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ لَأَرْجُمَنَّكَ وَ اهْجُرْنِي مَلِيًّا) «اگر بس نكنى سنگسارت كنم مدتها از من دور باش» (تا ديگر به يادم نيافتى)
گويا منظور آزر آن بوده كه اصلا با من مباش ديگر رابطه‌اى در بين نداريم.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ملا»، جلد۶، ص۲۹۰.
