امد (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَمَد (به فتح الف و میم) یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای
زمان و
مدّت که در بیان
حضرت علی (علیه‌السلام) نسبت به دائمی بودن
خداوند، نفی غلبه‌ی آرزوهای دنیایی و ... بکار رفته است.
أَمَد به معنای زمان و مدّت می‌باشد. همانگونه که در
خدای تعالی در
قرآن کریم می‌فرماید: «فَطٰالَ عَلَیْهِمُ الْاَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ»
راغب اصفهانی در
مفردات می‌نویسد: تفاوت امد و ابد آن است که، ابد به معنی زمان غیر محدود است و امد به معنی زمان محدود؛ ولی مجهول الحدّ است و فرق میان زمان و امد آن است که امد به اعتبار
آخرت مدت گفته می‌شود، ولی زمان شامل اول و آخر مدّت است.
لفظ امد مجموعا نه بار در «نهج البلاغه» به کار رفته و یک‌بار نیز به صورت فعل «امّد» آمده است.
۱ـ حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف خدا فرموده است: «انت الابد فلا امد لک و انت المنتهی فلا محیص عنک؛
تو دائمی هستی تو را زمانی و آخری نیست و تو آخری از تو راه فراری نیست.»
۲ـ همچنین درباره‌ی
دنیا فرموده‌اند: «لا یغلبنّکم فیها الامل و لا یطولنّ علیکم فیها الامد؛
آرزو در دنیا بر شما غلبه نکند، و زمان در آن بر شما طولانی نیابد.»
۳ـ هنگامی که
عمر بن الخطاب در رفتن به
ایران با آن حضرت (علیه‌السلام) مشورت کرد، فرمود: «و هو دین الله الذی اظهره و جنده الذی اعدّه و امدّه حتی بلغ ما بلغ؛
اسلام دین خداست که غالبش فرموده و لشکر خدا است که آماده و زماندار و طولانی‌اش کرد تا رسید به آن‌جا که رسید.»
• «امّد» از
باب تفعیل به معنای زماندار و طولانی کردن است «امّد تامیدا، بین امده».
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «امد»، ص۷۳.
