چنانچه گوینده از سخن خود قصد تمثیل و ضرب المثل نداشته باشد، ولی کلام او میان مردم ضرب المثل رایج شود، این گونه مثلهای ناخواسته را «امثال غیرمقصوده» یا « عفویه » گویند. بنا بر مشهور، امثال قرآن کریم همگی مقصودهاند و مثل غیرمقصوده در قرآن وجود ندارد.
