امان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
امان در
لغت به معنای
ایمنی، حفاظت، پناه و... آمده،
و مقصود از آن در این جا، پناه دادن و تامین
امنیت است.
لزوم پذیرش پناهندگی
مشرکان و
کافران محارب به وسیله
حاکم اسلامی، به منظور آشنایی آنان با معارف الهی: «وان احد من المشر کین استجار ک فاجر ه حتی یسمع کلام اللـه ثم ابلغه مامنه ذلک بانهم قوم لا یعلمون: و اگر یکی از مشرکان از تو پناهندگی بخواهد، به او پناه ده تا سخن
خدا را بشنود (و در آن بیندیشد)! سپس او را به محل امنش برسان، چرا که آنها گروهی ناآگاهند! »
موظف بودن
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به پذیرش امان خواهی مشرکان طالب
حق و تامین امنیت آنان: «وان احد من المشر کین استجار ک فاجر ه حتی یسمع کلام اللـه ثم ابلغه مامنه ذلک بانهم قوم لا یعلمون: و اگر یکی از مشرکان از تو پناهندگی بخواهد، به او پناه ده تا سخن خدا را بشنود (و در آن بیندیشد)! سپس او را به محل امنش برسان، چرا که آنها گروهی ناآگاهند! »
بنابراین ، معناى آیه چنین مى شود: اگر بعضى از این مشرکین که خونشان را هدر کردیم از تو خواستند تا ایشان را در پناه خود امان دهى تا بتوانند نزدت حاضر شده و در امر دعوتت با تو گفتگو کنند ایشان را پناه ده تا کلام خدا را که متضمن دعوت تو است بشنوند و پرده جهلشان پاره شود و این معنا را به ایشان ابلاغ کن تا از ناحیه تو ایمنى کاملى یافته و با خاطر آسوده نزدت حاضر شوند، و این دستور از این جهت از ناحیه خداى متعال
تشریع شد که مشرکین مردمى
جاهل بودند و از مردم جاهل هیچ بعید نیست که بعد از پى بردن به حق آنرا بپذیرند. و این دستورالعملها از ناحیه
قرآن و
دین قویم
اسلام نهایت درجه رعایت اصول
فضیلت و حفظ مراسم کرامت و گسترش
رحمت و شرافت
انسانیت است .
شنیدن کلام خدا،
فلسفه امان دادن محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به مشرکان: «وان احد من المشر کین استجار ک فاجر ه حتی یسمع کلام اللـه ثم ابلغه مامنه ذلک بانهم قوم لا یعلمون: و اگر یکی از مشرکان از تو پناهندگی بخواهد، به او پناه ده تا سخن خدا را بشنود (و در آن بیندیشد)! سپس او را به محل امنش برسان، چرا که آنها گروهی ناآگاهند! »
در منابع
شیعه و
اهل سنت نقل شده که یکى از بت پرستان پس از الغاى
پیمان آنها، به
امام علی (علیه السلام ) گفت : اى فرزند
ابوطالب اگر کسى از ما بعد از گذشتن این چهار ماه بخواهد پیامبر را ملاقات کند و مسائلى را با او در میان بگذارد و یا سخن خدا را بشنود، آیا در
امنیت خواهد بود؟!على (علیه السلام ) فرمود آرى ، زیرا خداوند فرموده (و ان احد من المشرکین استجارک فاجره ...)و به این ترتیب سختگیرى فوق العاده اى که از
آیه اول استفاده مى شود، با نرمشى که در آیه دوم به کار رفته ،
تعدیل مى گردد، و راه و رسم تربیت همین است که همیشه شدت عمل را با نرمش بیامیزند و از آن معجونى شفابخش بسازند.
رایج بودن امان خواهی وامان دادن، در
جزیره العرب عصر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم : «وان احد من المشر کین استجار ک فاجر ه حتی یسمع کلام اللـه ثم ابلغه مامنه ذلک بانهم قوم لا یعلمون: و اگر یکی از مشرکان از تو پناهندگی بخواهد، به او پناه ده تا سخن خدا را بشنود (و در آن بیندیشد)! سپس او را به محل امنش برسان، چرا که آنها گروهی ناآگاهند! »
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۲۲۸، برگرفته از مقاله «امان ».
