امامزاده سهل بن علی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
امامزاده سهل بن علی (علیه‌السّلام) یکی از امامزادگان در
همدان است که از نسل
طاهر بن
علی بن
محمد بن
حسن البصری می‌باشد.
۱.نسّابه مشهور محمد قاسم عبیدلی سبزواری (قرن ۱۰ هـ.ق.) گوید:
«نسل حسن البصری از چند پسر است یکی محمد است که جمعی از نسل او در
همدان و
رودبار هستند و
طاهر بن
علی بن
محمد بن
حسن البصری نسل زیاد دارد و جمعی از ایشان در همدان و آستانه امام زاده سهل بن امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) در وجود می‌باشد و سید امیر حسین قاضی همدانی و سید غیاث‌الدین و سید علی خان برادر زاده ایشان که نقیب و متولی امام زاده سهل بن علی (علیه‌السّلام) و سید عبدالمطلب از این قبیله‌اند».
۲.نسابه گرانقدر سید احمد بن محمد بن عبدالرحمن کیاگیلانی (قرن ۱۰ هـ. ق. ) گوید:
«و نسل حسن البصری (ابن)
قاسم بن محمد البطحانی از چند پسرند یکی محمد است که جمعی در همدان و رودبار از نسل اویند. و «طاهر بن علی بن محمد بن حسن البصری» نسل بسیار دارد و ریاست و نقابت همدان داشته‌اند و در آستانه «امامزاده سهل بن علی (علیه‌السّلام) » هستند و حالا نیز
سادات حسنی که در همدان می‌باشند از نسل اویند و بعضی نیز در اصفهانند».
۳.در کتاب خطی و نفیسی که درباره آثار تاریخی همدان است چنین آمده است:
«دو بقعه است در محله پای مصلی مشهور به محله چهار باغ یکی سهل بن علی و یکی
اهل بن علی، سهل بقعه کوچک و صحن مختصر خراب و چشمه آبی دارد، شرح این بقعه تفصیلی دارد؛ زمانی که
شاه اسماعیل صفوی آن سلطان مؤیَّد بواسطه به همدان تشریف فرما و در دامنه کوه الوند ییلاق فرمود، خاطر همایونی تعلق در تاسیس بنایی در این ولایت فرمودند که از آن سلطان عدالت شعار به یادگار بماند.
اتفاق رای بر آن شد که بقعه امام زاده سهل بن علی را بنایی مجدد و ارفع از اول بگذارند. لهذا حرمی رفیع و صحنی وسیع مشتمل بر حجرات و مدرسه و گنبدی عالی و چهارباغی پیرامون بقعه مشتمل بر اشجار و انهار و جدار محکم و متین و جریان
قنات صحن در آن باغ آراسته و تمام کردند. در
فتنه افغان محمود و اشرف که ولایات
عراق و
فارس خراب شد اکثر بناهای عالیه از قبیل بیوتات و عمارات و بقاع متبرکه با خاک یکسان شد. از آن جمله بوده همین سهل بن علی که آثار آن از میان رفته بود و تدریجاً محلّ خانه و سکنای رعایا شده بود تا پنجاه شصت سال قبل شخصی خوابی دیده آن محل را شکافتند، آثار امامزاده و صحن خراب و قنات که در وسط صحن بوده از زیر خاک پیدا شد، بقعه کوچکی که فعلاً هست بنا کردند و به همین جهت امام زاده تازه مشهور است. گویا از کثرت وضوح که در آن زمان داشته در تعیین نسب آن بزرگوار در تاریخ عالم‌آرا
تسامح کرده‌اند در انساب هم معلوم نیست که کدام سهل است. سهل زیاد است.
مقبره
قاضی جهان قزوینی حسنی که یکی از وزرای
شاه طهماسب اول صفوی است و به امر آن سلطان در همدان
شهید شده در پشت ضریح این امام زاده مدفون است.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «امامزاده سهل بن علی»، تاریخ بازیابی۹۵/۸/۹.
