• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

امام علی و پرسش های قرآنی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


در این نوشتار برخی از پرسشهای قرآنی که در مورد امیر المؤمنین حضرت علی بن ابی طالب علیه السلام مطرح شده، آورده شده است.


پرسش ۱: لطفا آیاتی را که در مورد حضرت علی علیه‌السّلام است، با ذکر نام سوره و شماره آیه بیان نمایید.
پاسخ: در قرآن آیاتی وجود دارد که به گفته شیعه و سنی درباره امامت، ولایت و عصمت امامان علیهم‌السّلام نازل شده است؛ از آن جمله می‌توان به آیات زیر اشاره کرد:

این آیه شریف، در سوره مائده، آیه ۳ آمده است و می‌فرماید: «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا...»
[۱] مائده/سوره۵، آیه۳.    
؛ امروز، دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گرداندم و اسلام را برای شما (به عنوان) آیینی برگزیدم.
منظور از روز، همان «روز غدیرخم» است که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم امیرمؤمنان علیه‌السّلام را به طور رسمی برای جانشینی خود تعیین کرد و در این روز بود که آیین اسلام به تکامل نهایی خود رسید و نعمت خدا با تعیین رهبری شایسته، همچون علی بن ابی طالب علیه‌السّلام برای آینده مردم تکامل یافت.

این آیه، آیه ۶۷ از سوره مائده است
[۲] مائده/سوره۵، آیه۶۷.    
که می‌فرماید: «ای پیامبر! آنچه از جانب پروردگارت بر تو نازل شده، ابلاغ کن و اگر نکنی، پیامش را نرسانده‌ای...» خداوند متعال به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم دستور می‌دهد که این مساله مهم (تعیین جانشینی برای پیامبر و سرنوشت آینده اسلام و مسلمانان) را به مردم ابلاغ کند.


این آیه مبارک، در سوره احزاب، آیه ۳۳ آمده است که می‌فرماید: «انما یریدالله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا»
[۳] احزاب/سوره۳۳، آیه۱۱.    
؛ حقیقتا خداوند می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان (پیامبر) بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند.
این آیه، درباره پنج تن «آل عبا» یعنی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم‌السّلام وارد شده و عصمت (معصوم بودن) این پنج تن را ثابت می‌کند و به «آیه تطهیر» معروف است.


این آیه در سوره مائده، آیه ۵۵ آمده
[۴] مائده/سوره۵، آیه۵۵.    
که می‌فرماید: «ولی شما، تنها خدا و پیامبر او و کسانی هستند که ایمان آورده‌اند؛ همان کسانی که نماز را برپا می‌دارند و در حال رکوع، زکات می‌دهند.»
ابوذر غفاری نقل می‌کند که روزی با رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در مسجد نماز می‌خواندیم. نیازمندی به مسجد آمد و تقاضای کمک کرد؛ اما کسی چیزی به او نداد. سائل گفت: خدایا! تو شاهدباش که در مسجد رسول خدا کسی به من کمک نکرد! در همین حال، حضرت علی علیه‌السّلام انگشتر خود را در حال رکوع به او داد. پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم متوجه این مساله شدند و فرمودند: خداوندا! من محمد پیامبر و برگزیده تو هستم. سینه مرا گشاده کن و کارها را بر من آسان ساز. از خاندانم، علی را وزیر من گردان تا به وسیله او، پشتم قوی و محکم گردد. هنوز دعای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم تمام نشده بود که جبرئیل علیه‌السّلام این آیه را بر پیامبر نازل کرد.


این آیه، در سوره مبارک انسان، آیه ۸ آمده است: «و یطعمون الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا»
[۵] انسان/سوره۷۶، آیه۸.    
؛ «و به (پاس) دوستی (خدا) بینوا و یتیم و اسیر را خوراک می‌دهند.» شان نزول این آیه هم درباره اهل بیت علیهم‌السّلام است.


این آیه، در سوره آل عمران آیه ۶۱ آمده است.
[۶] آل عمران/سوره۳، آیه۶۱.    
مفسران گفته‌اند: این آیه، درباره هیات نجرانی و همراهان آن‌ها نازل شده که پیامبر صلی الله علیه و آله، آن‌ها را به مباهله دعوت کرد. آن‌ها تا فردای آن روز از حضرت مهلت خواستند و پس از مراجعه به شخصیت‌های نجران، اسقف (روحانی بزرگشان) به آن‌ها گفت: شما فردا به محمد نگاه کنید. اگر با فرزندان و خانواده اش برای مباهله آمده بود، از مباهله با او بترسید و اگر با یارانش آمد، با او مباهله کنید.
فردای آن روز، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم آمد، در حالی که دست علی بن ابی طالب علیه‌السّلام را گرفته و حسن و حسین علیهماالسلام پیش روی او راه می‌رفتند و فاطمه علیهاالسلام پشت سرش بود. نصارا نیز بیرون آمدند، درحالی که اسقف آن‌ها پیشاپیش آنان قرارداشت. درباره همراهان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم سؤال کرد، به او گفتند: این، پسر عمو و دامادش و محبوب‌ترین خلق نزد اوست و این دو پسر، فرزندان دختر او از علی علیه‌السّلام هستند و آن بانوی جوان، دخترش فاطمه، عزیزترین مردم نزد او و نزدیک‌ترین افراد به قلب اوست... اسقف گفت: من مردی را می‌بینم که در مباهله با کمال جرات اقدام می‌کند و گمان می‌کنم راستگو باشد که در این صورت، به خدا قسم، یک سال بیشتر بر ما نخواهد گذشت؛ در حالی که در تمام دنیا، حتی یک نصرانی هم وجود نداشته باشد که آب بنوشد، لذا به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم چنین عرض کرد: ‌ای ابوالقاسم! ما با تو مباهله نمی‌کنیم؛ بلکه مصالحه می‌نماییم. و پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم با آن‌ها مصالحه کرد.

پرسش ۲: حضرت علی علیه‌السّلام چه زمانی و در چند سالگی از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم قرآن را آموختند؟
پاسخ: علی علیه‌السّلام بیش از ده سال نداشت که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به رسالت برگزیده شد.
[۷] فروغ ولایت، آیت‌الله سبحانی، ص۳۵.
از آن زمان تا پایان عمر پیامبر صلی الله علیه و آله، در محضر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بود و تمامی علوم از جمله قرآن را از آن حضرت آموخت. چنان که حضرت علی علیه‌السّلام در این باره می‌فرماید: «هیچ آیه‌ای بر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نازل نشد، مگر آن که آن را بر من خواند تا آن را بنویسم. من هم با خط خودم آیات را نوشتم. پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم تفسیر و تاویل آیات و... را نیز به من آموخت و برایم دعا کرد که آنچه آموخته‌ام را فراموش نکنم و از آن زمان که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم برایم دعا کرد، هیچ آیه‌ای را فراموش نکردم.»

عن ابی عبدالله علیه‌السّلام قال: «ان الله تعالی علم رسوله القرآن و علمه اشیاء سوی ذلک فما علم الله رسوله فقد علم رسوله علیا»؛ «خداوند تعالی به رسولش قرآن را تعلیم داد و همچنین علوم و معارف دیگر را؛ پس از آنچه که خداوند متعال به رسولش آموخت محققا رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نیز آن‌ها را به علی علیه‌السّلام آموخت.»
[۸] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج۴۰، ص۲۰۹.     .



۱. ↑ مائده/سوره۵، آیه۳.    
۲. ↑ مائده/سوره۵، آیه۶۷.    
۳. ↑ احزاب/سوره۳۳، آیه۱۱.    
۴. ↑ مائده/سوره۵، آیه۵۵.    
۵. ↑ انسان/سوره۷۶، آیه۸.    
۶. ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۶۱.    
۷. ↑ فروغ ولایت، آیت‌الله سبحانی، ص۳۵.
۸. ↑ بحار الانوار، علامه مجلسی، ج۴۰، ص۲۰۹.     .


دانشنامه کلام و عقاید، برگرفته از مقاله «امام علی در پرسش های قرآنی».    


رده‌های این صفحه : امام علی | فضائل اهل بیت
جعبه ابزار