ام داود

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

ام داود، همسر حسن مثنی و مادر رضاعی امام صادق(ع) است . کنیه او به خاطر فرزندش ،داوود بن حسن، ام داوود معرفی شده است. در نام او اختلاف است. برخی نام او را حبیبه و برخی فاطمه دانسته اند. تمام کسانی که درباره او سخن گفته اند، شرح حال او را همراه با نقل ماجرای دعای ام داوود نقل کرده اند. دعایی از آن حضرت برای خلاصی فرزندش داود، از زندان منصور دوانیقی آموخت و روایت کرد.

---

نامش حبیبه و کنیه‌اش ام‌داود _داود پسر حسن بن حسن بن علی بن ابی‌طالب، بر زکات و صدقات علی(ع) نظارت داشت_ است. کنیه دیگرش ام‌خالد بربریه است. گفته‌اند که نامش فاطمه دختر عبد الله بن ابراهیم است، بسا که فاطمه مادر داود و حبیبه مادر رضاعی وی است.

---

داوود، مکنی به ابو سلیمان همسر ام کلثوم، دختر امام سجاد(ع) است. او را از اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق(ع) دانسته اند. گفته اند داوود از جانب برادرش، عبدالله محض، تولیت صدقات امام علی(ع) را بر عهده داشته است. بنا بر قراین او همراه با تنی چند از سادات حسنی در مخالفت با منصور، خلیفه عباسی به زندان افتاد و مدت ها از او خبری نشد. ام داوود به همین جهت نزد امام صادق(ع) رفت. امام با مشاهده وضعیت ام داوود او را به خواندن دعای استفتاح فراخواند و گفت: « چرا از خواندن دعای استفتاح غفلت کرده ای؟ مگر نه اینکه به وسیله این دعا درهای آسمان گشوده می شود و فرشتگان الهی دعا کننده را مژده اجابت می دهند و هیچ حاجتمند و دعا کننده ای مایوس نمی‌شود و خداوند پاداش خواننده آن را بهشت قرار داده است»
بنا بر همین نقل، امام صادق(ع) پس از آموختن دعای استفتاح و اعمال مربوط به آن به ام داوود فرمود: «آنچه را به تو یاد دادم حفظ کن و مراقب باش تا از نزد تو خارج نشود و به دست غیر نرسد. این دعایی شریف است و در آن اسم اعظم خدا است. اسمی که اگر به آن خوانده شود مستجاب شود اگرچه آسمان ها و زمین به هم چسبیده باشند. برای هرکس این دعا را بخواند استجابت است خواه مرد باشد و خواه زن. اگر جن و انس دشمن فرزند تو باشند این دعا تو را کفایت می کن و زبانشان را لال می کند.»
ام داوود گوید:« امام این دعا را برای من نوشت و به خانه برگشتم تا ماه رجب رسید و دستورهای امام را آنگونه که گفته بود انجام دادم. شب هنگام خسته شدم و به خواب رفتم. در خواب جمعی از فرشتگان و صابران و شهدا و عباد را که بر آنها درود فرستاده بودم دیدم و نیز پیامبر(ص) را دیدم که به من فرمود:« ام داوود! این جماعت شفعیان تو هستند که برایت دعا کرده اند و مژده می دهند که حاجت تو برآورده شده است.» ام داوود گوید از خواب برخاستم به اندازه‌ای که یک سوار تیزرو از عراق به مدینه بیاید گذشت که ناگهان در باز شد و فرزندم بر من وارد گردید.» ام داود اعمالی را که امام صادق(ع)، جهت رهایی فرزندش داود از زندان به او تعلیم داد، نقل کرده است. او مادر رضاعی امام صادق(ع) است.

---

شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان، اعمال ام داود را ذیل اعمال روز نیمه ماه رجب ذکر کرده است. شرط به‌جای آوردن اعمال ام‌داود در پانزده رجب این است که از روز سیزده رجب تا پانزدهم را روزه بگیرند. معمولا کسانی که از سیزده رجب به اعتکاف می‌روند در روز آخر اعتکاف‌شان(پانزده رجب) اعمال ام داود را انجام می‌دهند.

---