الموسوعة القرآنیة المتخصصة (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«الموسوعة القرآنیة المتخصصة» دومین جلد از مجموعه «الموسوعة الاسلامیة العامة» که قرار است در شانزده جلد منتشر شود، می‌باشد.
این موسوعه قرآنی به زبان عربی و دارای پانزده مدخل می‌باشد که ذیل هر مدخل موضوعات گوناگونی مرتبط با
قرآن کریم گنجانده شده است. موضوعاتی چون: ۱- «
وحی »، اقسام و مراتب آن، صور و اشکال وحی به
پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، ویژگی‌های وحی قرآنی،
کاتبان وحی و... ،
۲- «
اسباب نزول »، راه
شناخت سبب نزول، مهمترین آثار نگاشته شده در موضوع
اسباب نزول، تنوع
اسباب نزول،
فوائد شناخت اسباب نزول و...
۳- «مبادی عامه و ارزش‌ها در قرآن کریم»، تعریف مبادی، ویژگی‌های مبدا، نمونه‌های مبادی قرآنی، ارزشهای اخلاقی در قرآن که شامل ارزشهای فردی، ارزشهای خانوادگی و اخلاق حکومتی می‌شود.
۴- «
اسامی قرآن »، حقیقت شرعی این اسامی و اطلاقات آن، مساله
نزول قرآن بر طبق احرف سبعة، بررسی احادیث «احرف سبعه»، نظریه برگزیده درباره مراد از «احرف سبعه، عروبت لغت قرآنی، غریب القرآن و...
۵- «سوره‌های قرآنی» معنای لغوی
سوره ، سر نامگذاری سوره‌ها، توقیفی یا اجتهادی بودن اسماء سور، القاب سور، تناسب سور، معنای «
آیه » در لغت و اصطلاح، شماره آیات قرآن، ترتیب آیات، تناسب آیات، حروف مقطعه و...
۶- «تفسیر و مفسران» معنای لغوی و اصطلاحی تفسیر و علت نیاز به تفسیر، تفاوت تاویل و تفسیر، آثار نگاشته شده در موضوع تاویل، جریان تدوین تفسیر، روشهای تفسیری، انواع و اقسام تفسیر، اسرائیلیات در تفسیر و...
۷- «قرائات و قراء» تعریف قرائات، فرش الحروف، توقیفی بودن قرائات، تواتر قرآن، قرائات و نسبت آن با احرف سبعه، انواع اختلافات قرائت‌های دهگانه، قراء مشهور، قراء سبعة، نویسندگان در موضوع قرائات و....
۸- «علم تجوید در قرآن کریم» تعریف تجوید، مراتب تلاوت، مخارج حروف، صفات حروف و....
۹- «
بلاغت قرآن » خبر، انشاء، اطناب، تتمیم، تذییل، تکرار، تکمیل، اعتراض، استقصاء، ایغال، ایضاح و....
۱۰- «اعراب القرآن» معنای اعراب، مصنفین در موضوع اعراب قرآن، محکم و متشابه در قرآن،
سور مکی و
مدنی ، وجوه و نظائر در قرآن،
نسخ در قرآن و....
۱۱- «اعجاز بیانی قرآن»
۱۲- «اعجاز علمی قرآن کریم»
۱۳- «مفردات قرآنی» نظیر: الارض المقدسة، الآزفة، اساطیر الاولین، الاسباط، الافک، التقوی، الحنفاء، روح القدس، الشهر الحرام، فطرة الله، المودة و القربی و....
۱۴- «انسان در قرآن» تعریف انسان، جانشینی انسان، تفضیل انسان، هدف آفرینش انسان، آزادی انسان، انواع انسان، آفرینش انسان، ویژگی‌های انسان، انسان و تربیت و....
۱۵- «سنتهای الهی در قرآن کریم» مفهوم لغوی و اصطلاحی سنن الهی، سنن آفرینش و....
کتاب مشتمل بر مقدمه‌ای از دکتر محمود حمدی زقزوق، یادداشتی از دکتر علی جمعة، اسامی افرادی که در تهیه این موسوعه همکاری داشته‌اند و مداخل پانزده گانه ذیل می‌باشد: الوحی،
اسباب النزول، المبادئ العامة و القیم فی القرآن الکریم، القرآن و ما یکتب فیه، السور القرآنیة، التفسیر و المفسرون، القرائات و القراء، علم التجوید فی القرآن الکریم، بلاغة القرآن، اعراب القرآن، الاعجاز البیانی فی القرآن الکریم و الاعجاز المعاصر، الاعجاز العلمی للقرآن الکریم، مفردات قرآنیة، الانسان فی القرآن الکریم، السنن الالهیة فی القرآن الکریم. در پایان هم مدخلی تحت عنوان: «ترجمة معانی القرآن الکریم» به قلم هیئت تحریریه آمده است. فهرست محتویات کتاب به ترتیبی که در کتاب آمده و نیز فهرست هجائی موضوعات کتاب در انتهای کتاب درج شده است.
این موسوعة تحت اشراف دکتر محمود حمدی زقزوق، وزیر اوقاف مصر و به قلم شماری از نویسندگان تهیه شده است. کتاب در قطع رحلی با جلد گالینگور در ۹۰۱ صفحه در سال ۱۴۲۳ ه- ۲۰۰۳ م از سوی «وزارة الاوقاف المجلس الاعلی للشئون الاسلامیة» مصر منتشر شده است. نوبت چاپ نامعلوم است.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
