المعجم الفلسفی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب «المعجم الفلسفی»، توسط دکتر
جمیل صلیبا ، به
زبان عربی و درباره توضیح پاره‌ای از
لغات و
اصطلاحات فلسفی نوشته شده است. این کتاب، در سال ۱۹۷۸ م، در
لبنان ، به چاپ رسیده است.
کتاب، دارای دو جزء است و لغات و اصطلاحات فلسفی را به ترتیب حروف الفبا، در ضمن بیست و هشت باب ذکر کرده است و در کنار غالب لغات عربی، معادل آنها را در
انگلیسی و
فرانسوی نیز آورده است.
اولین لغت کتاب، الآخرة و آخرین آن، الیوهیمریة است. مؤلف، اصطلاح الآخرة را علمی دانسته که از مسائل مربوط به پایان
جهان و منازل فراروی
انسان ، همچون
مرگ ،
بعث ،
حساب و... سخن می‌گوید
و نیز به نظریاتی گفته می‌شود که در مورد مرحله‌ای که
انسانیت پس از گذر از وجود فعلی، به آن می‌رسد، بحث می‌کند و... اصطلاح الیوهیمریة را نام
مذهب یوهیمیروس قورینایی ، می‌داند.
در این
مذهب ،
اعتقاد بر این است که
خدایان اسطوره‌ای، انسان‌هایی برجسته و قهرمان بوده‌اند و زندگی واقعی داشته‌اند، منتها مردم، پس از مرگ آنها، چنان در حقشان
غلو کرده‌اند که رفته رفته به
اسطوره مبدل شده‌اند. پاره‌ای دیگر از لغات بدین قرار است:
باطل ، در اصطلاح، به معانی گوناگونی آمده از قبیل عدم مطابقت فعل با امری که خواهان آن هستی، بودن فعل به گونه‌ای که اصلا به مقصود دنیوی نرسد، آنچه دارای فایده و اثر و غایتی نیست و... التحلیلات، در نزد
ارسطو ، همان
منطق صوری است و بر دو گونه می‌باشد: یکی، تحلیلات اولی که مشتمل بر تحلیل
قیاس است و دیگری، تحلیلات ثانیه که مشتمل بر شروط
معرفت علمی و برهانی است.
ثابت ،
ضد متغیر است و بر موجود یا امری که با
تشکیک مشکک زایل نمی‌گردد، اطلاق می‌شود.الجمهوریة،
حکومتی است
مردمی که در آن، رئیس
دولت برای مدتی معین از طرف مردم
انتخاب می‌شود و نیز به هیئتی متشکل از اشراف قوم یا بزرگان آنها اطلاق می‌گردد و... الحبسة، معنای این لفظ در
زبان انگلیسی ناتوانی از گفتار یا نوشتار یا... و در
زبان عربی فقط به ناتوانی از گفتار اطلاق می‌شود...الخارجی، در اصطلاح
فلاسفه ، معانی متعددی دارد از قبیل
ظاهر ، آنچه وجودش مستقل از شناخت ما نسبت به آن است، موجود در اعیان نه اذهان، آنچه
بذاته و
لذاته موجود است و... الوسیط، آنچه
واسطه بین دو چیز واقع می‌شود برای نزدیک کردن یکی به دیگری، شخصی که باعث ایجاد ارتباط بین زندگان و
ارواح مردگان می‌شود. النحلة،
دین و
عقیده و
مذهب و...
نرم افزار حکیم بوعلی سینا، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
