الطائع للّه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عبدالکریم بن فضل بن جعفر بن احمد (متوفای ۳۹۳ق)، ملقب به
الطائع للّه بیست و چهارمین خلیفه عباسی که پس از پدرش
المطیع لله در سال
۳۶۳ق به خلافت رسید. در دوران خلافت وی، بین
عضدالدوله دیلمی و پسرعمّه خلیفه
عزّالدوله بختیاری جنگ درگرفت. الطائع لله در سال
۳۷۹ق،
شیخ مفید، پیشوای شیعیان را به بهانه ایجاد آشوب به زندان انداخت اما
بهاءالدوله دیلمی او آزاد کرد. چندی بعد نیز بهاءالدوله او را از
خلافت خلع کرد و به جای او با
القائم بالله، فرزند
مقتدر عباسی بیعت کردند. الطائع للّه سرانجام به سال
۳۹۳ق درگذشت.
ابوبکر، عبدالکریم بن فضل (المطیع لله) بن جعفر (المقتدربالله) عباسی، ملقب به الطائع لله، بیست و چهارمین خلیفه عباسی است و از کنیزی به نام هزار یا عَتْب زاده شد و پدرش در سال ۳۶۳ق به نفع او از خلافت کناره گرفت.
در روزگار وی، جنگ و آشوب میان عضدالدوله دیلمی و پسرعمّه خلیفه عزّالدوله بختیاری درگرفت و عزالدوله در سال
۳۶۷ق کشته شد. عضدالدوله نیز در سال
۳۷۲ق درگذشت و فرزندش بهاءالدوله اداره امور را به دست گرفت.
در سال ۳۷۹ق خلیفه الطائع لله، شیخ مفید، پیشوای شیعیان را به علت ایجاد آشوب میان شیعیان و سنیان گرفتار کرد، ولی بهاءالدوله وی را آزاد ساخت.
در سال ۳۸۱ق سپاهیان بر بهاءالدوله شوریدند و حقوق خود را خواستند. ابوالحسن معلم که حرف هایش در دل بهاءالدوله نفوذ داشت، او را واداشت تا خلیفه الطائع را برکنار و اموالش را مصادره کند. ابوالحسن این امر را برای بهاءالدوله، سهل و آسان جلوه داد، از این رو بهاءالدوله به حضور خلیفه رسید و جمع کثیری از سربازان دیلمی در مجلس حاضر شدند. وی زمین را بوسید و برخی از سربازان دیلمی نیز دست خلیفه را بوسیدند، ولی ناگهان وی را از تخت به زیر کشیدند و در حالی که خلیفه فریاد می زد، کسی به او توجهی نداشت. بهاءالدوله نیز اموال و گنجینه های قصر را مصادره کرد. خبر این حادثه به مردم رسید و آنان نیز قصر را غارت کردند. الطائع به خانه بهاءالدوله برده شد و مخالفان از وی خواستند از خلافت کنار گیرد؛ او نیز چنین کرد و حاضران را شاهد گرفت.
پس از خلع الطائع لله، امیر احمد بن امیر اسحاق، پسر مقتدر، خلیفه عباسی را حاضر و با وی بیعت کردند و امیر احمد را به القائم بالله ملقب ساختند.
پس از خلع وی، الطائع در حجره ای در خانه
القادربالله سکونت گزید و سرانجام در سال ۳۹۳ق درگذشت.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۳۵۵.
