رَفَثَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَفَثَ: (لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ) «رَفَثَ» (بر وزن قفس) در اصل، به معناى سخنى است كه متضمن مطلبى باشد كه ذكر آن قبيح است،
اعم از
آمیزش جنسی و يا مقدمات آن، سپس كنايه از
جماع قرار داده شده، ولى بعضى تصريح كرده‌اند كه واژه
«رَفَثَ» تنها در صورتى به اين نوع گفتگوها اطلاق مى‌شود كه در حضور زنان باشد و اگر در غياب آنها باشد، رفث ناميده نمى‌شود.
بعضى نيز، اصل آن را به معناى تمايل عملى به زنان دانسته‌اند كه از
مزاح،
لمس و
تماس شروع مى‌شود و به آميزش جنسى پايان مى‌گيرد.
ترجمه و تفسیر آیات مرتبط با
رَفَثَ:
(أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَآئِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ عَلِمَ اللّهُ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَخْتانُونَ أَنفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنكُمْ فَالآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُواْ مَا كَتَبَ اللّهُ لَكُمْ وَكُلُواْ وَاشْرَبُواْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّواْ الصِّيَامَ إِلَى الَّليْلِ وَلاَ تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللّهِ فَلاَ تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ) (آميزش جنسى با همسرانتان، در شبِ روزهايى كه
روزه مى‌گيريد،
حلال است. آنها لباس شما هستند، و شما لباس آنها؛ (هر دو زينت هم و سبب حفظ يكديگريد). خداوند مى‌دانست كه شما به خود خيانت مى‌كرديد؛ و اين كار ممنوع را انجام مى‌داديد؛ پس
توبه شما را پذيرفت و شما را بخشيد. اكنون با آنها آميزش كنيد، و از آنچه خداوند به شما اجازه داده بهره‌مند شويد. و بخوريد و بياشاميد، تا رشته سپيد
صبح، از رشته سياه
شب براى شما آشكار گردد؛ سپس روزه را تا شب، كامل كنيد و نيز، در حالى كه در مساجد به
اعتکاف پرداخته‌ايد، با زنان آميزش نكنيد. اينها، مرزهاى الهى است؛ پس به آنها نزديک نشويد! خداوند، اين چنين آيات خود را براى مردم، روشن مى‌سازد، تا پرهيزگار شوند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه (رفث) به معناى تصريح به هر سخن زشتى است كه تنها در بستر زناشويى به زبان مى‌آيد، و در غير آن مورد گفتنش نفرت‌آور و قبيح است، ليكن در اينجا به معناى آن الفاظ نيست بلكه كنايه است از عمل زناشويى، و اين از ادب قرآن كريم است، و همچنين الفاظ ديگرى كه در قرآن براى فهماندن عمل زناشويى بكار رفته، از قبيل مباشرت، و دخول، و مس، و لمس و اتيان- آمدن، و قرب، همه الفاظى است كه به طريق كنايه بكار رفته، و همچنين كلمه (
وطی)، و كلمه (جماع)، كه اين دو نيز در غير قرآن الفاظى است كنايتى هر چند كه كثرت استعمال آن در عمل زناشويى، از حد كنايه بيرونش كرده، و آن را تصريح در آن عمل ساخته است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلاَ رَفَثَ وَلاَ فُسُوقَ وَلاَ جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللّهُ وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُوْلِي الأَلْبَابِ) (
حجّ، در ماههاى معينى است. و كسانى كه با بستن احرام، در اين ماه‌ها حجّ را بر خود فرض كرده‌اند، بايد بدانند كه در حجّ، آميزش جنسى، و گناه و جدال، روا نيست و هر كار نيكى انجام دهيد، خدا آن را مى‌داند. و زاد و توشه تهيه كنيد، و بهترين زاد و توشه،
پرهیزگاری است. و از مخالفت من بپرهيزيد اى خردمندان!)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه (رفث) به معناى هر عملى است كه در عرف تصريح به نام آن نمى‌كنند بلكه، هر وقت بخواهند نام آن را ببرند، به كنايه مى‌برند، مانند عمل زناشويى.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «رَفَثَ»، ص۲۵۳.
