الحج فی السنة (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب « الحج في السنة» تحقيقى است گروهى در باره مسائل مربوط به حج، از جهت شرعى و تاريخى كه توسط نهاد
ولی فقیه در امور
حج و زيارت با
استناد به روايات فريقين و منابع تاريخى نگاشته شده است.
از آن‌جا كه
حج از جمله مهم‌ترين شعاير مسلمانان مى‌باشد و در منطقه‌اى واقع شده كه جاى جاى آن يادآور خاطرات و حوادث صدر
اسلام است و هر مكانى داراى اعمال و حوادث خاص خود مى‌باشد، مؤلفان در صدد تهيه و تنظيم كتابى هر چند مختصر، اما جامع راجع به برخى مسائل حج و حوادث گوناگون مناطق آن برآمده‌اند.
كتاب، داراى بيست و پنج فصل مى‌باشد. در بيان مطالب، علاوه بر كتب
شیعه ، از منابع
اهل سنت نيز استفاده شده است. چينش مطالب بدين گونه است كه از ابتداى خروج فرد از خانه شروع شده و به كيفيت بازگشت
حاجى،
مصافحه كردن و
ولیمه دادن ختم مى‌شود.
كتاب، در بيان مناسك و فتاواى مراجع نمى‌باشد، لذا به جاى بيان
احکام ، متن روايت را آورده و هر مسئله اگر داراى سير تاريخى باشد، ابتدا سير تاريخى آن را بيان مى‌كند; سپس به اصل موضوع مى‌پردازد. در ضمن هر عمل يا مكان و زمان اگر دعاى مخصوص دارد، آن را ذكر كرده و مستحبات هر مكان و زمان را نيز با ذكر روايت بيان مى‌نمايد. در فصل اول به بيان كيفيت طلب حج و ذكر سوره‌ها و دعاهاى وارده در اين زمينه پرداخته است. در ادامه ضمن بيان مستحبات ابتداى سفر و هنگام خروج از منزل، به بيان انجام دادن حج پياده و سواره و ثواب آن و نيز مستحبات وارد شده مى‌پردازد.
در فصول بعدى به بيان
نفقه در حج، خدمت به حجاج و فضيلت
عمره و تمتع پرداخته است.
در فصل ششم ضمن تبيين
فلسفه نام‌گذارى اين اعمال به حج، به بيان حج از ديدگاه
نهج البلاغه ،
خطبه حضرت زهرا و حج گذاردن در
شریعت حنيفيه پرداخته و علت وجوب حج و عمره را ذكر كرده است.
بعد از آن راجع به
حج تمتع و حج نيابتى مطالب و نكات جالبى را بيان نموده است.
در فصل يازدهم غسل‌هاى مستحبى در حج بيان شده، و بعد از آن به كيفيت
احرام بستن و
تلبیه گفتن پرداخته است.
در قسمت بعدى مطالبى راجع به
حرمت حرم، فضل
مکه ، اسماء مكه و ديگر مسائل و مستحبات مربوط به مكه ارائه مى‌كند.
او پس از بيان فضليت ايام دهه ذى‌الحجه و اعمال مخصوص اين ايام، فصلى را
اختصاص به ذكر علت حج و
طواف كردن داده و در ضمن آن مستحبات و اعمال
مسجد الحرام را بيان مى‌كند.
در فصل شانزدهم راجع به
صفا و مروه و رواياتى كه راجع به
عرفات وارد شده و احكام
مشعر و حدود آن و علت
وقوف در مشعر نكاتى بيان گرديده است.
فصل بعدى به بيان احاديث و مسائل و مستحبات در مورد
منی اختصاص دارد. فصل بيستم به كيفيت وداع با بيت الله الحرام پرداخته شده و در ضمن آن اسماء چاه زمزم و فضل آب
چاه زمزم بيان شده است.
مؤلف در فصول بعدى راجع به فردى كه در راه حج يا در يكى از حرمين يا بين آنها از دنيا مى‌رود، رواياتى را بيان كرده است.
بعد از اتمام مسائل مربوط به حج، در فصل بيست و دوم، راجع به
مدینه منوره و كيفيت و فضل دخول در آن مطالبى را بيان كرده
و در فصل بعدى راجع به زيارت
پیامبر و
ائمه ، و قبر
حضرت زهرا نكاتى را ارائه نموده است.
قسمت بعدى به بيان فضليت مسجد الحرام و مسجد النبى
اختصاص دارد و فضيلت برخى از مساجد اين دو شهر زيارتى نيز ذكر شده است.
مؤلف در فصل پايانى، نكاتى را در مورد كيفيت بازگشت
حاجى و
استحباب ولیمه دادن وى بعد از به جاى آوردن حج و زيارت مدينه بيان كرده است.
در پايان كتاب فهرست آيات، اعلام، مكان‌ها، زمان‌ها، و منابع مورد استفاده آمده است.
نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
