أَثِیم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَثِیم: (کَانَ خَوَّاناً اَثِیماً)«اَثِیم» به معنای
گناهکار است
و به عنوان تاکید برای
«خَوَّان» ذکر شده و از مادّه
«اثم» (بر وزن اسم) در اصل، به معنای کاری است که
انسان را از کسب
ثواب تاخیر می‌اندازد و معمولًا به معنای گناه به کار می‌رود. بنابراین
«اَثِیمٍ» یعنی گنهکار و به معنای کسی که بر گناه مداومت می‌کند، و در اینجا منظور
کفار لجوج و تجاوز کار و پر گناه است.
ترجمه و تفاسیر
آیات مرتبط با
أَثِیم:
(وَلاَ تُجَادِلْ عَنِ الَّذِينَ يَخْتَانُونَ أَنفُسَهُمْ إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ خَوَّانًا أَثِيمًا) (و از آنها كه به خود
خیانت كردند، دفاع مكن؛ زيرا خداوند، افراد خيانت‌پيشه گنهكار را دوست ندارد).
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: و اينكه فرمود:
(إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كانَ خَوَّاناً أَثِيماً) دلالت دارد بر استمرار خائنين مورد نظر، در خيانت خود. اين دلالت را كلمه اثيم مؤكد مى‌كند، زيرا اين كلمه از كلمه آثم گنهكار در معناى گنه كارى مؤكدتر است؛ چون
صفت مشبهه است و استمرار را مى‌رساند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(تَنَزَّلُ عَلَى كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ) (آنها بر هر
دروغگوی گنهكار نازل مى‌گردند).
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: صاحب مجمع البيان در ذيل جمله
(تَنَزَّلُ عَلى كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ) گفته: أفّاك به معناى
کذّاب است و اصل كلمه إفك به معناى قلب، و زير و رو كردن است و أفاك (كه
صیغه مبالغه آن است) به معناى كسى است كه بسيار قلب مى‌كند و اخبار را از طرف راستش به طرف
دروغ بر مى‌گرداند و كلمه اثيم به معناى كننده كار زشت است، وقتى مى‌گويند: أثم- ياثم- إثما كه فاعل عمل زشتى را مرتكب شده باشد و كلمه تاثم به معناى ترك اثم است (كه در فارسى هم مى‌گوييم فلانى فلان عمل را زشت شمرد يعنى از ارتكاب آن خوددارى كرد) و اما اينكه فرمود:
شیطان‌ها بر هر افاكى اثيم نازل مى‌شوند، جهتش اين است كه شيطان‌ها هيچ كارى جز جلوه دادن
باطل به صورت
حق و زينت دادن عمل زشت، كارى ندارند و معلوم است كه جز بر افاك اثيم، هم نازل نمى‌شوند.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(طَعَامُ الْأَثِيمِ) (غذاى گنهكاران است).
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه أثيم به معناى كسى است كه در اثر تكرار يك
گناه و يا گناهان بسيار روحيه‌اى عصيان‌گر و گناه دوست پيدا كرده باشد، و اين آيه تا هشت آيه بعدش حال
اهل آتش را بيان مى‌كند.
(دیدگاه شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أَثِیم»، ص۲۲.
