اقدمیت برهان موجب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

اقدمیت برهان موجب یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و از وجوه مزیت برهان ایجابی بر سلبی است.

---

یکی از بحث‌هایی که ارسطو در تعلیم اول به آن پرداخته و ابن‌سینا در شفاء متعرض آن شده، این است که برهان کلی بر جزئی، برهان موجَب بر سالب، و برهان مستقیم بر خلف رجحان و افضلیت دارد.

---

یکی از وجوه مزیت برهان ایجابی بر سلبی، اقدمیت آن نسبت به برهان سلبی است؛ چون بسیط‌تر است، زیرا در برهان موجَب، مقدمات (صغرا و کبرا) همگی قضیه موجبه‌اند و قضیه موجبه، دو حد و یک رابطه دارد و در برهان سالب، حداقل یک مقدمه سالبه موجود است و قضیه سالبه به دو حد، یک رابطه و یک حرف سلب احتیاج دارد و آنچه وجودش با امور کمتر و بسیط‌تری تمام می‌شود، نسبت به چیزی که وجودش با امور بیشتری تمام می‌شود، اقدم است.

---

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

(۱) ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
(۲) قوام صفری، مهدی، ترجمه برهان شفا.    

---