اعجاز استدلالی قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اعجاز استدلالی
قرآن به
معجزه بودن قرآن از جهت شیوه
استدلال اطلاق می‌شود.
«اعجاز استدلالی» از وجوه اعجاز محتوایی قرآن است. قرآن کریم در نحوه ارائه استدلال به گونه‌ای عمل می‌کند که از عهده یک فرد عادی خارج است.
برخی از ویژگی‌های عمده استدلال در قرآن عبارتند از:
مخاطبان قرآن همه افراد بشرند؛ افرادی که به لحاظ
طبیعت با هم تفاوت بسیاری دارند؛ گروهی اهل قیاسند و بر آن جمود دارند، گروهی اهل تعصبند و عده‌ای اهل استدلالند ولی استدلالی بودنشان جدای از فطرتشان نیست. قرآن به گونه‌ای استدلال می‌کند که همه این افراد را به
خضوع در برابر تعالیم خود وامی دارد.
روش‌های استدلالی قرآن متکی بر امور محسوس و عینی است که هیچ عاقلی در آن تردید نمی‌کند. از این جهت، روش استدلال قرآن از روش‌های منطقی مانند
خطابه ،
برهان و
جدل برتر است.
«نولد» که از بزرگ‌ترین شرق شناسان و محققان آلمانی، درباره استدلال‌های قرآن می‌گوید: «قرآن به قوه
اقناع و نیروی برهان، دل‌های شنوندگان را به خود متوجه نموده، طرف خطاب قرار می‌دهد و همیشه بر قلوب عناصری که از آن دور و مخالف و معاند قرآنند، تسلط یافته آن‌ها را به خود پیوسته و متحد کرده است».
پاره‌ای از استدلال‌های قرآن به صورت
قیاس اضماری ،
قیاس خلف ،
سبر و تقسیم و
تمثیل است.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «اعجاز استدلالی قرآن».
