• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اطاعت از جبرئیل (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



جبرئیل، واژه‌ای عجمی غیر عربی، معرب و به معنای بنده [[خدا]. ]
[۱] مجمع البیان، ج۱ - ۲، ص۳۲۴.
و نام فرشته حامل وحی که فرمانروایی مطاع، از سوی فرشتگان در آسمانها است.



در سوره قیامت آمده است که پیامبر -صلی الله علیه و آله و سلم - موظف به پیروی و تبعیت از جبرئیل، در قرائت قرآن است :
فاذا قرانـه فاتبع قرءانه... «پس هر گاه آن را خواندیم از خواندن آن پیروی کن.»
مقصود از «قرآنه» قرائت و منظور از «قراناه» قرائت جبرئیل به امر الهی است.
[۴] مجمع البیان، ج۹ - ۱۰، ص۶۰۰.



با استفاده از آیه ۲۱ سوره تکویر جبرئیل، فرمانروایی مطاع، از سوی فرشتگان در آسمانها است:
انه لقول رسول کریم• مطاع ثم امین. «که ( قرآن) سخن فرشته بزرگواری است؛ در آنجا (هم) مطاع (و هم) امین است.»
مراد از « رسول»، جبرئیل است. در معنای جمله مذکور گفته شده: فرشتگان آسمان در آنجا از جبرئیل اطاعت می‌کنند.
[۷] مجمع البیان، ج۹ - ۱۰، ص۶۷۷.


۲.۱ - فرمانروای فرشتگان

و در چهارمین و پنجمین توصیف می‌گوید: " او فرمانروای فرشتگان و امین است" (مطاع ثم امین).
تعبیر به" ثم" که برای اشاره به بعید به کار می‌رود ناظر به این حقیقت است که پیک وحی خدا در عالم فرشتگان نافذ الکلمه و مورد اطاعت است، و از همه اینها گذشته در ابلاغ رسالت خویش نهایت امانت را دارد.
از روایات استفاده می‌شود که گاه جبرئیل امین برای ابلاغ آیات قرآن از سوی گروه عظیمی از فرشتگان همراهی می‌شد و مسلما در میان آنها مطاع بود و یک رسول باید در میان همراهانش مطاع باشد.
در حدیثی آمده است به هنگام نزول این آیات پیغمبر اکرم -صلی الله علیه وآله - جبرئیل فرمود:
ما احسن ما اثنی علیک ربک!: ذی قوة عند ذی العرش مکین مطاع ثم امین، فما کانت قوتک؟ و ما کانت امانتک؟:
" چه خوب خداوند تو را ستوده است که فرموده: صاحب قدرت است، و در نزد خداوند صاحب عرش قرب و مقام دارد و در آنجا فرمانروا است و امین، نمونه‌ای از قدرت و امانت خود را بیان کن! جبرئیل در پاسخ عرض کرد: اما نمونه قوت من اینکه مامور نابودی شهرهای قوم لوط شدم، و آن چهار شهر بود، در هر شهر چهارصد هزار مرد جنگجو وجود داشت، به جز فرزندان آنها، من این شهرها را از میان برداشتم و به آسمان بردم تا آنجا که فرشتگان آسمان صدای حیوانات آنها را شنیدند، سپس به زمین آوردم، و زیر و رو کردم! و اما نمونه امانت من این است که هیچ دستوری به من داده نشده که از آن دستور کمترین تخطی کرده باشم"
[۸] مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۴۶.
[۹] الدر المنثور، ذیل آیات.



۱. مجمع البیان، ج۱ - ۲، ص۳۲۴.
۲. تفسیر التحریر و التنویر، ج۱، جزء ۱، ص۶۲۰.    
۳. قیامت/سوره۷۵، آیه۱۸.    
۴. مجمع البیان، ج۹ - ۱۰، ص۶۰۰.
۵. تکویر/سوره۸۱، آیه۱۹.    
۶. تکویر/سوره۸۱، آیه۲۱.    
۷. مجمع البیان، ج۹ - ۱۰، ص۶۷۷.
۸. مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۴۶.
۹. الدر المنثور، ذیل آیات.



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اطاعت از جبرئیل».    
br /




جعبه ابزار